چکیده:
زبان عامل برقراری ارتباط میان انسانها و پدیدهای قدرتمند است که میتواند موجب تحولات و تأثیرات مثبت یا منفی باشد. انسان بهوسیلهی زبان و کلام خود بر دیگر افراد و بر خود تأثیر میگذارد و درنهایت زندگی جمعی را تحت تأثیر قرار میدهد. یکی از آفات زبان دروغگویی است که اثرات منفی بسیاری بر فرد و اجتماع دارد؛ در مقابل آن، حقیقتگویی و صداقت است که موجب تزریق آرامش روحی و روانی به جامعه میشود و آثار مثبت فراوانی دارد. مولانا جلالالدین محمد بلخی، شاعر بلندپایه و برجستهی فارسی، به این مسئله توجه کرده است و در ضمن اشعار خود، به اثر دروغ و حقیقت پرداخته است که با دیدگاه روانشناسی در این خصوص و نگرش روانشناسانهی دیوید جی لیبرمن، مشابهت و مطابقت دارد. در این جستار بر آنیم تا نظرات مولانا را با دیدگاه دیوید لیبرمن به شیوه تحلیلی-تطبیقی بررسی کنیم تا هم بازتابی از نبوغ مولانا در بیان مسائل اجتماعی و فردی ارائه گردد و هم اهمیت و اثر غیرقابل انکار کلام بر زندگی جمعی و فردی را بیشتر و دقیق تر درک کنیم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که زندگی فردی و اجتماعی بشر و همچنین سلامت روانی او تا حد بسیار زیادی تحت تاثیر ارتباط کلامی قرار دارد بر این اساس ارتباط صادقانه میتواند تغییرات قابل توجهی در کیفیت زندگی انسان داشته باشد از جمله؛ افزایش اعتماد به نفس، آرامش روانی، بهبود روابط بین فردی، اصلاح مفاسد اجتماعی و جلوگیری از ایجاد و پیشرفت آن.
خلاصه ماشینی:
همچنين در يافته ها و تحقيقات روان شناسي به تأثيراتي که کلام دروغ بر روان افراد و زندگي آن ها دارد، پرداخته شده است که در تحقيق پيش رو، نظريات ديويد ليبرمن در ارتباط با دروغ ، کشف دروغ و راه هاي کشف آن ، اثرات دروغ بر وضعيت رواني فرد بررسي مي شود و با نگرش مولانا در ارتباط با موضوع مورد بحث ، مقايسه و تطبيق داده مي شود؛ درنهايت با توجه به يافته هاي اين پژوهش ميتوان گام مؤثري در بهبود روابط بين فردي برداشت و نيز به شناخت جامع تري از اثرگذاري دقيق کلام بر روان و زندگي اجتماعي افراد دست يافت .
در اين پژوهش سعي شده است که به اين سوالات پاسخ داده شود: - آيا از ديدگاه مولانا کلمات بر زندگي رواني و شخصي انسان ها تاثيرگذارند؟ - با توجه به ديدگاه مولانا و ليبرمن ، دروغ و حقيقت چه اثراتي بر افراد و زندگي آن ها دارد؟ - از نظر مولانا و ليبرمن چگونه مي توان به حقيقت کلام افراد پي برد؟ - با توجه به نظرات مولانا و ليبرمن حقيقت گويي چه تاثيراتي بر جامعه مي گذارد؟ - آيا نظريات ليبرمن در ارتباط با دروغ و حقيقت با نظرات مولانا در اين خصوص مطابقت دارد؟ ١-٤پيشينه ي پژوهش و هدف اگر چه پژوهش هاي فراواني در ارتباط با آفات زبان در مثنوي شريف صورت گرفته است اما پژوهشي که ارتباط بين سخنان مولانا را با نظريات روان شناسانه در باب تاثيرگذاري سخن دروغ و راست بررسي نموده باشد، تدوين نشده است ؛ لذا با توجه به اثر غيرقابل انکار سخن به طور کلي بر روان و کيفيت زندگي افراد، نقش آن در شکل گيري و شکل دهي ارتباطات ، نمايان ساختن شخصيت افراد و در نهايت تاثير آن در اجتماع ، اين پژوهش تدوين مي گردد و هدف آن بررسي چگونگي اين تاثيرگذاري با توجه به گفتار مولانا و سپس ارتباط آن با نگرش روانشناسانه ي ديويد ليبرمن در اين خصوص مي باشد.