چکیده:
کار شایسته مفهومی است که سازمان بین المللی کار در اواخر دهه
1990 میلادی، آن را مطرح کرده است . امروزه کار شاسیته به عنوان یکی از
شاخصهای توسعه انسانی مطرح و بررسی ابعاد آن از دید حقوقی حایز
اهمیت است . از دیدگاه سازمان بین المللی کار چهار مولفه کار شایسته عبارتند
از: حقوق بنیادین کار، گفتگوی اجتماعی، حمایت اجتماعی و اشتغال کامل .
کار شایسته به عنوان یک مفهوم چند بعدی، در پی ارتقای وضعیت کار می -
باشد. هدف سازمان بین المللی کار از طرح این مفهوم، ارتقای وضعیت کار در
حقوق داخلی کشورها است . این پژوهش با تاکید بر نظام حقوقی ایران ، به این
نتیجه رسیده است که علیرغم شناسایی مولفه های کار شایسته در قوانین مختلف
در ایران، اجرای مولفه های آن در حقوق کار ایران با چالش هایی مواجه است .
با وجود این به نظر می رسد که با تصویب سند ملی کار شایسته به مثابه قانون
بالادستی در این حوزه، از پراکندگ ی موجود کاسته شده و وضعیت این مفهوم
حقوقی در ایران، ارتقا یابد.
خلاصه ماشینی:
مولفه هاي کار شايسته از ديدگاه سازمان بين المللي کار با نگاهي به وضعيت آن در حقوق ايران زهرا دانش ناري *، محسن خوشنويسان ** چکيده کـار شايـسته مفهـومي اسـت کـه سـازمان بـين المللـي کـار در اواخـر دهـه ١٩٩٠ميلادي ، آن را مطرح کرده است .
اين اعلاميـه تاکيد مي کند که دولت هاي عضو سازمان بين المللي کار( در زمـان تـصويب اعلاميـه ١٧٦ عضو)، مسئوليت احترام به حقوق زير را دارند: ١-آزادي سنديکايي و به رسميت شناختن پيمان هاي دسته جمعـي ٢-ممنوعيـت کـار اجباري ٣-ممنوعيت کار کودک و لغو موثر اشکال کار کودک ٤-ممنوعيت تبعـيض در به کارگيري نيروي کار و استخدام (feilds،٢٠٠٣،p٢٤١) توجه به حقوق بنيادين کار به عنوان بخشي از حقوق کار بـين المللـي جلـوه اي از حقوق بشر است .
لـوازم اساسي گفتگوي اجتماعي عبارتند از: ١-سياست هاي صريح و آشکار طرفين در ارتبـاط با گفتگوي اجتماعي ٢-کارگران مستقل و سازمان هاي کارفرمايي با ظرفيت فني مناسب و دسترسي به اطلاعات ٣-احترام بـه حقـوق اساسـي و آزادي سـنديکايي و مـذاکرات دسته جمعي ٤-حمايت نهادي مناسب ٥-به رسميت شناختن متقابل طرف هاي گفتگو و احترام متقابل نمايندگان کارفرمايان و کارگران (Route des Morillons،٢٥٢٠٠٨) تحقق هر يک از اين موارد از لوازم اصلي تحقـق گفتگـوي اجتمـاعي اسـت .
سازمان بين المللي کار در مقاوله نامه ي شـماره ي ١٢٢ خـود از کـشورهاي امضاءکننده مي خواهد تا سياست هاي اقتصادي و اجتماعي خـود را بـه گونـه اي تنظـيم کنند که توجه اصلي آنها به اشتغال ، ايجاد کار سازنده ، همراه با درآمد مناسب بر اساس حقوق بنيادين کار براي همه باشد.