چکیده:
ﮔﺮدﺷﮕﺮی و اﻗﺘﺼﺎد ﮔﺮدﺷﮕﺮی در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ، در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﯾﮑـﯽ از ارﮐـﺎن اﺻـﻠﯽ اﻗﺘﺼـﺎد ﺗﺠـﺎری ﺟﻬـﺎن اﺳـﺖ و ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰان و ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاران ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺰ از ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﮐﻦ اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ . در اﯾـﻦ راﺳﺘﺎ، ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راﻫﺒﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺻﻮﻟﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺰﯾـﺖ ﻫـ ﺎ و ﻣﺤـ ﺪودﯾﺖﻫـﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ، ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮی در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻨﻮع ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی و اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی اﯾﺮان اﺳﺖ. ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ ﺻـﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷـﮕﺮی در اﯾﺮان ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﺤﻮﻻت و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮر ﭘﯽ ﺑﺮد. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﺳﻌﯽ ﺷـﺪه ﺑﺎﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه درزﻣﯿﻨﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی در اﯾﺮان، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻮاﻣﻞ داﺧﻠﯽ و و ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﮐﻤﯽ، ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ در اﯾـﺮان را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮار SWOTﺧﺎرﺟﯽ، ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ داده و ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آن راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﺋﻪ ﺷﻮد .ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺻـﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷـﮕﺮی ، اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﻗﺮاردارد. از اﯾـﻦ رو، ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ در آﯾﻨـﺪه ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ SPACE روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ.
Tourism and the tourism economy are currently becoming one of the cornerstones of the world's business economy, and many development planners and policymakers refer to the tourism industry as a key pillar of sustainable development. In this regard, the rural tourism industry as a strategy can play an effective role in the development and diversification of the regional economy by planning principles and identifying the advantages and limitations of rural tourism. The purpose of this article is to analyze the development of the tourism industry and provide appropriate strategies in the economic situation of Iran. Awareness of the conditions of the tourism industry in Iran, we can understand the nature of developments and development of this industry in the economic conditions of the country. Accordingly, due to the potential capabilities in the field of tourism in Iran, using descriptive statistics and tools such as internal and external factor evaluation matrix, SWOT matrix and quantitative strategic planning matrix, rural tourism industry in Iran has been studied and examined. Appropriate solutions should be provided to further develop it. The results showed that due to the position of rural tourism industry in SPACE matrix, this industry is in a weak offensive position. Hence, it may move towards a conservative strategy in the future.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس ، سعی شده با توجـه به قابلیت های بالقوه در زمینه گردشگری در ایران ، با استفاده از آمار توصیفی و ابزارهایی همچـون مـاتریس ارزیابی عوامـل داخلـی و خـارجی، مـاتریس SWOT و مـاتریس برنامـه ریـزی اسـتراتژیک کمـی، صـنعت گردشگری روستایی در ایران را مورد بررسی قرار داده و جهت توسعه هرچه بیشـتر آن راهکارهـای مناسـب ارائه شود.
لذا با توجه بـه اهمیـت موضـوع ، بـا اسـتفاده از داده هـای پیشین ، به بررسی و تحلیل راهبردی توسعه صنعت گردشگری روستایی در شرایط اقتصادی ایران پرداختـه شده است .
در ادامه به تعـدادی از ایـن پـژوهش هـا و مختصـر نتایج آن ها اشاره میشود: بهرامی و همکاران (١٣٩٠) برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی در استان کردستان را مورد بررسی قرار دادند و برای تعیین نقاط قوت ، ضـعف ، فرصـت هـا و تهدیـدها از مـدل SWOT استفاده کردند.
استراتژی ١- اقدامات لازم جهت بهره گیری مناسب از توانمندیها و منابع گردشگری روستاها استراتژی ٢- استفاده از نیروی متخصص و تحصیلکرده بومی و مشارکت در توسعه گردشگری روستایی استراتژی ٣- تبلیغات مناسب جهت شناسایی نقاط طبیعی و تاریخی روستاها در ایران استراتژی ٤- تدوین برنامه های لازم جهت تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در صنعت گردشگری در ادامه ، جهت اولویت بنـدی اسـتراتژیهـای تهـاجمی پیشـنهادی از جـدول (١١) مـاتریس برنامـه ریـزی استراتژیکی کمی (QSPM) استفاده شده است .
از این رو تحلیل سوات به منظور شناسایی و بررسی عوامل درونی (نقاط قوت و ضعف ) و عوامل تأثیرگذار بیرونی (فرصت ها و تهدیدات ) بر تدوین استراتژی توسعه صنعت گردشگری روستایی مورد استفاده قرار گرفت .
(
, 
, 
)
