چکیده:
امروزه دانش به عنوان یک منبع ارزشمند و راهبردی است. برای هدفمند کردن استفاده از دانش به عنوان یک مزیت رقابتی و راهبردی و نیز سازماندهی مراحل توسعه مدیریت دانش در سازمان، شناخت وضعیت موجود سازمان در زمینه مدیریت دانش و تعیین عوامل مؤثر بر تصمیمگیری یک سازمان برای بهکارگیری و بهبود مدیریت دانش امری ضروری است. این مقاله عوامل و شاخصهای مؤثر بر بلوغ مدیریت دانش را شناسایی کرده، و نیز اولویت بندی شاخصها و تعیین وزن آنها را مد نظر قرارمیدهد، سپس به توسعه یک مدل بلوغ مدیریت دانش مبتنی بر این عوامل و شاخصها میپردازد و از طریق آن در عمل یک سازمان را میسنجد. بررسی و تأیید عوامل و شاخصهای استخراجی تحقیق و نیز سطحبندی عوامل و شاخصهای تأیید شده در سطوح مدل بلوغ توسعه یافته مدیریت دانش تحقیق از طریق پرسشنامه توسط خبرگان صورت پذیرفته، تجزیه و تحلیل دادهها از طریق، آزمون دوجملهای، آزمون فریدمن، آزمون کای دو وروش میانگین موزون بوده است. پس از اصلاح مدل بلوغ توسعه یافته مدیریت دانش که شامل سطوح، عوامل، اولویتها و وزن هر یک از آنها میشد، با استفاده از پرسشنامه حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت و یک شرکت تولیدکننده نرمافزار همکار فناوری اطلاعات حوزه مربوطه مورد بررسی قرار گرفت و سطح بلو غ آن مشخص گردید. مدل توسعه یافته این تحقیق، نقاط قوت و ضعف سازمان نسبت به حالت ایدهآل و مطلوب در هر عامل و شاخص را بیان میکند، سطح بلوغ مدیریت دانش در سازمان را تعیین میکند و به شناخت وضعیت موجود سازمان در عوامل و شاخصهای مورد نظر مدل کمک میکند، ودر راستای بهبود وضعیت جاری سازمان، سازمان را با توجه به اولویتبندی شاخصها و عوامل مدل آگاه میکند تا با برنامهریزی مناسب و دقیقتری وضعیت عوامل و شاخصهای خود را بهبود دهد و بتواند به سطح بالاتر بلوغ دستیابد.
This paper specifies and prioritizes factors and variables affecting knowledge management and develops a Knowledge Management maturity model. The developed model has a practical application and shows weaknesses and strengths of a particular organization in comparison with ideal and desirable position in each variable. Using a questionnaire, extracted factors and variables were confirmed and then prioritized by experts. Binomial test, Friedman, chi square and weight mean test were used to analyze the gathered data. At the end the model was tested in two organizations.
خلاصه ماشینی:
مدل توسعه يافته اين تحقيق ، نقاط قوت و ضعف سازمان نسبت بـه حالت ايده آل و مطلوب در هر عامل و شاخص را بيان مي کند، سطح بلوغ مديريت دانش در سـازمان را تعيين مي کند و به شناخت وضعيت موجود سازمان در عوامل و شاخص هاي مورد نظر مدل کمـک مي کند، ودر راستاي بهبود وضعيت جاري سازمان ، سازمان را با توجه به اولويت بنـدي شـاخص هـا و عوامل مدل آگاه مي کند تا با برنامه ريزي مناسب و دقيق تري وضعيت عوامل و شاخص هـاي خـود را بهبود دهد و بتواند به سطح بالاتر بلوغ دست يابد.
اهميــت کاربردسيستم هاي مديريت دانش به طور فزاينده اي افزايش يافته است ، علت اين اهميت نيز ارتباط آن ها با راهبردها و توانايي هاي بالقوه سازمان و همچنين به عنوان منبعي بالقوه جهت 125 افزايش عملکرد سازماني مي باشد ;١٩٩٩ ,Wright &Liebowitz ;٢٠٠٤ ,Chang &Ahn ) Rao & Osei-Bryson, 2007; Wasko & Faraj, 2005) به تناسب افزايش بلوغ سازمان ها، ابعاد پيچيده تري از دانش و شاخص هـاي متنـوع تـر و تخصصي تري جهت ارزيابي و مديريت دانـش سـازماني مـورد نيـاز خواهنـد بـود.
مدل بلوغ توسعه داده شده اين تحقيق ، براي راهنمايي سازمان ها جهت ارزيابي و بهبود قابليت هاي پياده سازي مديريت دانش مورد استفاده قرار مي گيرد.