چکیده:
اهمیت نهاد دادستان در تعقیب جرایم و ارتباط تنگاتنگ آن با حقوق و آزادیهای مشروع، رویکردهای مختلفی را در گزینش این مقام در پی داشته است. در نظامهای حقوقی برای روی کار آمدن دادستان چهار روش گزینش خصوصی، انتصابی، انتخابی و ترکیبی به کار میرود. نظام حقوقی ایران همواره و صرفاً تجربهی شیوهی انتصابی را به خود دیده است؛ اما گزینش انتخابی در اکثر ایالتهای آمریکا مورد استفاده است. به رغم برخورداری روش گزینش انتخابی از مزایایی نظیر قرابت با اصول دموکراتیک، با توجه به مبانی و تجربهی کاربرد این شیوه در ایالات متحده، میتوان دو دسته از چالشها را شناسایی کرد: نخست، چالشهای سیاسی و اجتماعی (نظری) شامل قرار گرفتن دادستان انتخابی تحت تأثیر مقامات سیاسی و شکلگیری عوامگرایی کیفری؛ دوم، چالشهای اجرایی شامل راهکارهای حقوقی محدود جهت پاسخگویی دادستان، ملاکهای نامناسب گزینش از سوی شهروندان، رقبای کم در انتخابات، ایجاد تغییرات اندک در منصب دادستانی و مغفول ماندنِ ایدئولوژی نامزدهای انتخابات.
خلاصه ماشینی:
به رغم برخورداري روش گزينش انتخابــي از مزايايي نظير قرابت با اصول دموکراتيک ، با توجه به مباني و تجربه ي کاربرد اين شيوه در ايالات متحده ، مي توان دو دسته از چالش ها را شناسايي کرد: نخست ، چالش هاي سياسي و اجتماعي (نظري ) شامل قرار گرفتن دادستان انتخابي تحت تأثير مقامات سياسي و شکل گيري عوام گرايي کيفري ؛ دوم ، چالش هاي اجرايي شامل راهکارهاي حقوقي محدود جهت پاسخگويي دادستان ، ملاک هاي نامناسب گزينش از سوي شهروندان ، رقباي کم در انتخابات ، ايجاد تغييرات اندک در منصب دادســتاني و مغفول ماندن ايدئولوژي نامزدهاي انتخابات .
بدين ترتيب برخلاف مناصب نظام انتصابي ، مقام تعقيــب در اين روش دائمي نبــوده و در دوره هاي مشــخص (معمولا چهار ساله ) انتخابات برگزار مي شود و دادســتان براي ابقاء بر منصب خود، نيازمند رأي مردم حوزه ي قضايي خود اســت .
بررسي هاي صورت گرفته حکايت از آن دارد که نامزدهاي منصب دادســتاني اغلب با چالش کمتري نســبت به نامزدهاي مناصب قوه ي مقننه مواجه هستند (٨٠٣ :٢٠١٠ ,Wright)؛ چرا که دادستان ملزم نيســت تصميمات و اولويت هاي خود را براي رأي دهندگان تشــريح کند؛ نامزدها اغلــب به جاي تمرکز بر عملکــرد اداره ، به صرف ارائــه ي توضيحاتي در خصوص صلاحيت دادســتان ناحيه بسنده مي کنند؛ بدون آن که براي تعقيب شايسته ، معيار منســجمي ارائه دهند.
, How Prosecutor Elections Fail Us, Ohio State Journal of Criminal Law, Vol. 6, No. 2, 2009, Available at: http:// works.