چکیده:
عواملی چون گسترش پدیده شهرنشینی، استفاده روبهرشد از وسایلنقلیه و صنعتی شدن موجب افزایش تصادفات رانندگی شدهاست. مسئله تصادفات رانندگی در ایران یک معضل جدی است و ایران جزء کشورهایی است که آمار بالایی از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص میدهد. با نگاه پویا به مسئله مذکور در ایران و بررسی متغیرهای مهمی مثل تعداد تلفات سالیانه ناشی از تصادفات میتوان به اهمیت موضوع بیشتر پی برد. بهطور کلی مسئله تصادفات رانندگی دارای ابعاد گوناگونی است و دارای پیچیدگیهای خاص خود است. در این راستا و در این تحقیق با استفاده از رویکرد پویاییشناسی سیستم، در ابتدا پس از بیان مسئله پویا، با توجه به پیشینه و مصاحبههای صورت گرفته چهار دسته عامل اصلی به عنوان عوامل یا متغیرهای مهم و اثر گذار شناسایی شدند. بر اساس این چهار عامل اصلی، مدل علی- معلولی استخراج و سپس این مدل به مدل انباره– جریان تبدیل شد. در ادامه اعتبار سنجی مدل بررسی و مدل در فضای نرم افزار Vensim شبیه سازی گردید. در پایان سه سیاست پیشنهادی روی مدل شبیه سازی گردید که نتایج آن نشان از بهبود قابل توجه رفتار سیستم در خصوص متغیرهای اصلی دارد.
Different factors such as urbanization, increasing use of vehicle, and industrialization have led to an increase in number of traffic accidents. The issue of traffic accidents in Iran is a major concern as Iran has a high rate of traffic accident and death toll. The importance of this issue becomes more obvious through a System Dynamics point of view and after examining significant factors such as the yearly death toll due to traffic accidents in Iran. Generally, the issue of traffic accidents has various dimensions with its own special complexities. Using a “System Dynamics” approach, this study first defined the dynamic problem and then four groups of major and significant factors were identified based on the literature and the conducted interviews. Based on the four main factors, the “Casual Loop Model” was developed and then transformed into a “Stock Flow Diagram”. Afterward, the proposed model was validated and simulated in the “VENISM” software. Finally, three proposed policies were simulated using the model. The results demonstrate a considerable improvement of system behavior with respect to the main variables.
خلاصه ماشینی:
پژوهش هاي نوين در تصميم گيري دوره ١، شماره ٤، زمستان ١٣٩٥ تحليل پوياي مسئله حوادث رانندگي در ايران: رويکرد پوياييشناسي سيستم ها مسعود ربيعه ١*، محمد مهدي کرمي ٢، مصطفي ضيايي ٣، عزيزالله يعسوبي ، 4 هدايت سالاري ٥ ١- استاديار، گروه مديريت صنعتي، دانشکده مديريت وحسابداري، دانشـگاه شـهيد بهشـتي، تهران، ايران ٢- دانشجوي کارشناسي ارشد، دانشکده مديريت و اقتصاد، دانشگاه شريف ، تهران، ايران ٣- کارشناسي، دانشکده مهندسي صنايع ، دانشگاه شريف ، تهران، ايران ٤- دانشجوي کارشناسي ارشد، دانشکده مديريت وحسابداري، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايران ٥- استاديار، گـروه پزشـکي اجتمـاعي، دانشـکده پزشـکي، دانشـگاه علـوم پزشـکي بوشـه ، بوشهر، ايران دريافت : ١٣٩٥/٠٥/٠٥ پذيرش: ١٣٩٥/٠٨/٢٢ چکيده عواملي چون گسترش پديده شهرنشيني، استفاده رو به رشد از وسايل نقليه و صنعتي شدن موجب افزايش تصادفهاي رانندگي شده است .
با مـرور پـژوهش هـاي انجـامشـده، 77 پژوهش هاي نوين در تصميم گيري ________________________________ دوره ١، شماره ٤، زمستان ١٣٩٥ نتيجه گيري ميشود که پژوهش هاي اندکي با رويکرد پوياييشناسي سيستم هـا انجـام شده و ضروري است اين مسئله مهم در کشور ايران بـا رويکـرد سيسـتمي بررسـي شـده تـا فرضـي هـاي پويـاي علـت بـه وجـود آورنـده مسـئله ، شناسـايي و بـا هـدف شبيه سازي سياست هاي پيشنهادي، بتوان به بهبود رفتار پوياي مسئله رسيد.
79 پژوهش هاي نوين در تصميم گيري ________________________________ دوره ١، شماره ٤، زمستان ١٣٩٥ اگر چه شکل ٢ نشان ميدهد که با افزايش نسبي جمعيـت ، وضـعيت ايـران از نظ ر کاهش تعداد تلفات رانندگي رو به بهبود است ، اما همچنان تفـاوت بـالايي بـا برخـي از کشورهاي منطقه از نظر متغير مذکور دارد و اين نشاندهنده يک نگراني جدي است و نيازمند مطالعاتي به منظور ارائه سياست هاي بهبوددهنده ميباشد.