چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای آموزش گردشگری در کتاب های درسی دوره ابتدایی می باشد. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل صفحات (متن، پرسش ها، فعالیت ها، تصاویر) بودند که در مجموع شامل 3776 صفحه می شود. جامعه آماری پژوهش شامل 41 کتاب درسی دوره ابتدایی بوده که از این میان 35 جلد کتاب در هشت عنوان شامل کتاب فارسی (خوانداری)، فارسی ( نوشتاری)، علوم تجربی، مطالعات اجتماعی، هدیه های آسمانی، قرآن، کار و فناوری و تفکر و پژوهش به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. ابزار مورد استفاده چک لیست بوده؛ روش تعیین روایی تحلیل محتوای پژوهش حاضر نیز بدین صورت بود که جهت انتخاب مؤلفه ها و شاخص های آموزش گردشگری از منابع در دسترس در این ارتباط استفاده شد و پس از تأیید متخصصان گردشگری فهرست وارسی تحلیل محتوای نهایی در قالب چهار مؤلفه اصلی تهیه گردید، روایی محتوایی آن با استفاده از سی وی آر به دست آمد که برابر با 90/0 بوده است. جهت پایایی نیز پس از دو بار بررسی کتاب های درسی و به دست آوردن نتایج یکسان، جهت بررسی مؤلفه ها در اختیار سه ارزیاب قرار گرفت که ضریب توافق حاصل برابر با 70/0 بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین میزان توجه و ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه گردشگری 'چیست' (چیستیِ گردشگری) و کمترین میزان توجه مربوط به مؤلفه گردشگر 'کیست' (هویت گردشگر) بوده است؛ ضمن اینکه بیشترین فراوانی در کتاب مطالعات اجتماعی مشاهده شد.
This study sought to analyze the content of tourism education in elementary school textbooks. To this end, some 3776 pages of the textbooks' full content were analyzed using the Shannon entropy method. The study's corpus consisted of 41 elementary school textbooks, including Persian Reading, Persian Writing, Experimental Sciences, Social Studies, Heavenly Gifts, Quran, Work and Technology, and Thinking and research. To obtain the validity of the content analysis, four main components of tourism education were derived from the available literature of the field, using the CVR method. Moreover, after reviewing the textbooks' content twice, the results were presented to three different raters to confirm the reliability of the identified components. Accordingly, the data's content validity was found to be 0.09, and its reliability was reported as 0.70. The study's results indicated that the most and least significant components were "The Whatness of tourism" and "The whoness of the tourists" (Tourist identity), respectively." In addition, the highest frequency of the data was found in the social studies book.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت گردشگري به عنوان محور توسعه پايدار در سال هاي اخير و تأثيرات فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي مهمي که براي يک کشور و جامعه به همراه دارد و از آنجايي که نظام آموزش و پرورش نهادي است که پس از نهاد خانواده ، سهم عظيمي در پرورش و تعليم و تربيت کودکان دارد و از طريق محتواي برنامه درسي بسياري از نگرش ها، دانش ها و اطلاعات را عرضه ميکند؛ از سوي ديگر آموزش ابتدايي و دوران کودکي دوره مهمي است که رشد عقلي و شخصيت و نگرش کودکان در اين دوره شکل ميگيرد (مثل آموزش نريختن زباله ، نشکستن شاخه درختان ، احترام به ميراث فرهنگي، ميهمان نوازي و از اين دست مسائل )، لذا از اين حيث وارد کردن مفاهيم مرتبط با گردشگري و عنصر آموزش در گردشگري موجب شناخت گردشگري شده و چگونگي گردشگري در فضاي سرزميني و حفاظت از محيط زيست و منابع طبيعي را ميآموزد؛ در نهايت با توجه به نقش و اهميت محتواي درسي در آموزش مفاهيم گردشگري، اين ضرورت احساس ميشود که کتاب هاي درسي به اين مهم بپردازند.