چکیده:
تمکین و عدم فرار مالیاتی لازمه گردش مالی سازمان مالیاتی و همچنین اداره امور کشور می باشد. از این رو، توجه به عوامل زمینه ساز فرار مالیاتی و همچنین دلایل عدم همکاری شهروندان با سازمان مذکور اهمیت زیادی دارد. مادامی که شهروندان از حقوق خود در چارچوب قانون مطلع نبوده و یا از رعایت حقوق شهروندی خود ذیل قانون مالیاتی برخوردار نباشند، تمکین مالیاتی رخ نخواهد داد. حقوق شهروندی مؤدیان مالیاتی از زمان بررسی وضعیت درآمد و اصطلاحاً ممیزی مؤدی تا بروز اختلاف و قضاوت میان مؤدی و سازمان امور مالیاتی و همچنین موارد مصرف مالیات پرداختی مؤدیان ادامه خواهد داشت. از طرفی قانون اساسی و همچنین قوانین مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در مورد حقوق شهروندی مؤدیان سکوت نموده و صراحتاً در این باب، مواد قانونی مشخصی جهت رعایت حقوق شهروندی مؤدیان ندارد. با توجه به منشور حقوق شهروندی که توسط دولت یازدهم و دوازدهم مطرح و منتشر گردید به حقوق مردم در برخورد با دستگاه های دولتی تأکید گردیده است، لذا انتظار می رود که حقوق شهروندی مؤدیان به عنوان یک اصل مهم در قانون مورد توجه قرار گیرد تا حقوق و وظایف طرفین در ایفای نقش خود در اداره کشور، استیفا گردیده و زمینه تمکین مؤدیان فراهم گردد. لازم به ذکر است با توجه به حقوق متقابل سازمان امور مالیاتی و مؤدیان می بایست چالشهای مربوطه در هر سال بررسی و راهکارهای لازم در دستور کار قرار گیرد.
Tax compliance and non-evasion measures are required for providing enough budgets both for the Tax Administration and the countrychr('39')s affairs. Therefore, it is important to pay attention to the factors leading to tax evasion and also the reasons for non-cooperation of citizens with the organization. Tax compliance will not occur as long as citizens are not informed of their rights under the law or they are not subject to their citizenship rights under the tax law. Citizenship rights of taxpayers will continue from the Income status check and so-called taxpayers’ audits until a dispute and judgment arises between taxpayers and the Tax Administration. On the other hand, the constitution, as well as the direct tax and value added tax laws, are silent on taxpayers’ citizenship rights, and frankly, there are no specific legal provisions to observe Taxpayers’ citizenship rights. According to the Charter of Civil Rights issued and published by the 11th and 12th governments, the rights of the people in dealing with government organizations have been emphasized, so it is expected that taxpayerchr('39')s citizenship rights will be considered as an important principle in the law so that the rights and the duties of the parties in fulfilling their role in governing the country must be fulfilled. It should be noted that with respect to the reciprocal rights of the Tax Administration and taxpayers, the respective challenges should be reviewed each year and the necessary solutions should be considered on the agenda.
خلاصه ماشینی:
با توجه به منشور حقوق شهروندی که توسط دولت یازدهم و دوازدهم مطرح و منتشر گردید به حقوق مردم در برخورد با دستگاه های دولتی تأکید گردیده است ، لذا انتظار میرود که حقوق شهروندی مؤدیان به عنوان یک اصل مهم در قانون مورد توجه قرار گیرد تا حقوق و وظایف طرفین در ایفای نقش خود در اداره کشور، استیفا گردیده و زمینه تمکین مؤدیان فراهم گردد.
در باب منشور حقوق شهروندی مؤدیان مالیاتی نیز که در سازمان امور مالیاتی نصب گردیده است ، به حقوقی چون حق مؤدی در برابر دریافت رفتار منصفانه و قانون مند ضابطین مالیاتی، حق کسب اطلاع و راهنمایی، حق برخورداری از خدمات مالی مطلوب ، حق رازداری و حفظ حریم خصوصی مؤدی و همچنین حق اعتراض ، شکایت و تجدید نظر خواهی اشاره شده است اما ساز و کار قانونی برای رعایت موارد مذکور پیش بینی نگردیده است .
حق استماع توضیحات یا حق دفاع به معنای فرصت ارائه دفاعیات مؤدی قبل از صدور رأی در قوانین مالیاتی ایران به صراحت مورد اشاره قرار گرفته است در ماده ٢٤٦ قانون مالیات مستقیم ، وقت رسیدگی هیأت حل اختلاف برای مؤدی یا نماینده مؤدی تعیین شده که میتواند همان حق استماع توضیحات تلقی شود (رستمی و همکاران ، ١٣٠:١٣٨٨) اما در تبصره ماده ٢٤٦ حق دفاع و استماع توضیحات مؤدی تضعیف گردیده است چرا که تبصره این قانون بیان میکند که عدم حضور مؤدی یا نماینده مؤدی و نیز نماینده اداره امور مالیاتی مربوطه ، مانع از رسیدگی هیأت و صدور رأی نخواهد بود.