چکیده:
تغییرات ناشی از رشد شتابان شهرنشینی، شهرها و به خصوص کلانشهرها را با چالش ها و مسائل جدی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و زیرساختی رو به رو کرده است. در همین راستا شاخص شکوفایی شهری به عنوان یک چارچوب مفهومی وسیع در زمینه سنجش توسعه و رفاه انسانی و اجتماعی، در ارتباط با کمیت و کیفیت شهرنشینی مطرح شده است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی توصیفی و با هدف سنجش و ارزیابی وضعیت زیرساخت ها و عوامل موثر بر آن در مناطق 4 گانه شهر اردبیل به بررسی تاثیرات این شاخص در بهبود شاخص شکوفایی شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش از 28 زیر معیار استفاده شده است. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای، آمارنامه سال 1395 و هم چنین مراجعه به نهادها و سازمان های ذیربط گردآوری شده است. جهت تحلیل، دادهها استانداردسازی شده و برای وزن دهی هر یک از شاخص ها از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. سپس با استفاده از نرم افزار آماری R و به روش تصمیم گیری چندشاخصه پرومته برای شکوفایی شهری هر کدام از مناطق چهارگانه شهر اردبیل امتیازبندی گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد مناطق 1 و 2 شهر اردبیل به لحاظ برخورداری از شاخص شکوفایی شهری بر اساس مولفه زیرساخت ها در وضعیت نسبتا ضعیف و مناطق 3 و 4 در وضعیت ضعیف قرار دارند و با توجه به تمرکز امکانات در محلات مرکزی شهر، از میزان شکوفایی شهری از مرکز شهر به طرف حاشیه در همه مناطق چهارگانه کاسته می شود. همچنین، رتبه بندی مناطق نشان می دهد که منطقه یک و چهار به ترتیب با داشتن مقدار امتیاز برتری 52.39 و 48.64 دارای بیشترین و کمترین شکوفایی شهری از منظر زیرساخت هستند.
The changes caused by the rapid growth of urbanization have faced cities, especially metropolises, with serious economic, social, environmental and infrastructural challenges and issues. In this regard, the City Prosperity Index has been proposed as a broad conceptual framework for measuring development and human and social welfare, in relation to the quantity and quality of urbanization. In this research, with a descriptive analytical approach and with the aim of measuring and evaluating the condition of infrastructure and the factors affecting it in the four regions of Ardabil, the effects of this index on improving the City prosperity index have been investigated. To achieve the research goal, 28 sub-criteria have been used. The information and data required in this research have been collected using library resources, statistics of 2016 and also referring to relevant institutions and organizations. For analysis, the data were standardized and the network analysis process (ANP) was used to weight each of the indicators. Then, using R statistical software and Prometheus multi-indicator decision-making method for City prosperity, each of the four districts of Ardabil was scored. The results show that districts 1 and 2 of Ardabil city are in a relatively weak condition in terms of having an City prosperity index based on the infrastructure component and districts 3 and 4 are in a weak condition and due to the concentration of facilities in the central districts of the city, City prosperity is reduced from the city center to the suburbs in all four areas. Also, the ranking of regions shows that regions one and four, with a score of 52.39 and 48.64, respectively, have the highest and lowest City prosperity in terms of infrastructure.
خلاصه ماشینی:
Saifoddini et al)؛ در همین راستا شکوفایی شهری نیز یکی از این مفاهیم نوین می باشد که در سال ٢٠١٢ توسط مرکز اسکان بشر سازمان ملل متحد مطرح شد و ترکیبی از رویکردهای ذکر شده را در خود دارد؛ بنابراین ابتکار عمل شکوفایی شهری (CPI)٥، رویکردی نوین و اساسی برای تبیین و مسیر تحقق چشم انداز 5- City Prosperity Initiative است که قابل تعریف در پارادایم فراگیر پایداری و نمونه خاص تر آن یعنی پایداری شهری است .
12- Preference Function (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٤: میزان سنجش شکوفایی شهرها، ماخذ: ١٠ ,Global City Report ٢٠١٥-CPI Figure 4: Measuring the prosperity of cities, Source: CPI-2015 Global City Report, 10 یافته ها و بحث در این بخش از پژوهش با بهره گیری از مدل پرومته ، وضعیت شکوفایی شهری مناطق چهارگانه شهر اردبیل بر اساس مولفه زیرساخت ها و ٢٨ زیر معیار آن مورد بررسی قرار گرفته است .
4 C8 C21 C9 C21 C9 C20 C10 C20 C10 C19 C11 C19 C11 C1C817 C1C312 C18 C12 C16 C14 C17C16 C14C13 C15 C15 شکل ٥: نمودار راداری زیر معیارهای شاخص زیرساخت ها در مناطق چهارگانه شهر اردبیل Figure 5: Radar diagram of infrastructure index criteria in the four regions of Ardabil بر اساس نتایج به دست آمده ، مقدار برتری خالص (∙)Φ منطقه یک با امتیاز ٥٢/٣٩، منطقه دو با امتیاز ٥٢/١٤، منطقه سه با امتیاز ٤٩/١٠ و منطقه چهار شهر اردبیل با امتیاز ٤٨/٦٤ به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین شکوفایی شهری از منظر زیرساخت هستند و این نشان می دهد مناطق ٤ گانه شهر اردبیل به لحاظ برخورداری از زیرساخت های شکوفایی شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارند.