چکیده:
در این پژوهش برای شناسایی وضعیت شاخص های بهداشتی و آموزشی ناحیه ساحلی غرب استان گیلان، در ابتدا اطلاعات شاخص های فوق برای سه دوره سرشماری 1385، 1390 و 1398 از سایت استانداری استان گیلان دریافت گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI)، شاخص ترکیبی نتایج (CRI)، شاخص I موران جهانی، شاخص Iموران محلی، تحلیل خوشه ای اقدام به تعیین میزان توسعه یافتگی و توزیع فضایی شاخص ها در 8 بخش ناحیه ساحلی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد میزان RDI محاسبه شده براساس فراوانی و همچنین نسبت فراوانی شاخص ها به تعداد روستای هر بخش، از تفاوت مکانی برخوردار است. شاخص I موران جهانی نشان از خوشه ای شدن الگوی توزیع شاخص های مدارس راهنمایی پسرانه و دخترانه و دبیرستان پسرانه دارد. همچنین تحلیل فضایی RDI براساس شاخص I موران محلی حاکی از الگوی خوشه HH، LL و ناخوشه LH و HL در برخی شاخص ها از جمله مرکز بهداشتی-درمانی، خانه بهداشت، غسالخانه، روستا مهد، دبستان و راهنمایی دخترانه در سال های مختلف بوده است. نتایج I موران محلی برروی شاخص CRI نشان دهنده شکل گیری ناخوشه HL و LH در سه مورد از شش مورد است. در همین راستا تحلیل CL شاخص های بهداشتی و آموزشی بدست آمده از RDI نشان داد جابجایی زمانی و مکانی در اجزاء خوشه ها (بخشها) در طی زمان اتفاق افتاده است. اما گروه بندی شاخص CRI نیز از لحاظ مکانی و زمانی ثابت می باشد. با توجه به آزمون فرض صفر مبنی بر عدم معنی داری الگوی خاص و عملکرد یکنواخت شاخص در ناحیه مورد مطالعه، مشخص شد فرض خلاف صفر مورد تایید بوده و تفاوت معنی داری بین بخش های مختلف از لحاظ توسعه وجود دارد.
In this study, in order to identify the status of health and educational indicators in the west coastal area of Guilan province, at first, the information of the above indicators for the three census periods of 2006, 2011 and 2019 was received from the Guilan governorchr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))))s website. Then, using the Rural Development Index (RDI), Combined Result Index (CRI), Global Moran I, Local Moran I Index and cluster analysis, the extent of development and spatial distribution of indices in 8 coastal parts were determined. The results showed that the amount of RDI calculated based on the frequency and also the ratio of the frequency of indicators to the number of rural in each section, has a spatial difference. The Moran I Global Index indicates the clustering of the distribution pattern of boyschr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))) and girlschr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))) guidance school schools and boyschr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))) high schools. Also, RDI spatial analysis based on local Moran’s I index indicates the cluster pattern of HH, LL and LH and HL Outlier clusters in some indicators such as health center, health house, bathhouse, rural nursery, primary school and girlschr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))) guidance in different years. Also, the results of local Moran’s I on the CRI index indicate the Outlier clusters formation of HL and LH in three of the six cases. In this regard, CL analysis of health and educational indicators obtained from RDI showed that temporal and spatial shifts in cluster components (parts) have occurred over time. But the grouping of the CRI index has also been fixed spatially and temporally. According to the test of null hypothesis based on the none significance of a specific pattern and uniform performance of the index in the study area, it was found that the alternative hypothesis was approved and there was a significant difference between different sectors in terms of development.
خلاصه ماشینی:
آن ها با تحلیل مکانی بیکاری در نواحی شهری و روستایی ایران نشان دادند خوشه بندی (همبستگی مکانی مثبت ) و ناهمگنی فضایی در توزیع شاخص های نرخ بیکاری شهری و روستایی در سطح شهرستان های ایران وجود دارد و این نتایج میتواند زمینه را برای برنامه ریزی مناسب جهت رفع نابرابریهای منطقه ای برحسب نرخ بیکاری فراهم سازد (٣٧ :٢٠١٣ ,Rezvani).
در این راستا شاخص I موران شاخص توسعه روستایی به ترتیب برابر با ٠/٠١، ٠/١٦- و ٠/٠٦- در سال های ٢٠٠٠، ٢٠٠٥ و ٢٠٠٩ به دست آمد که بیانگر عدم تراکم فضایی RDI در استان جیلین بوده و دارای توزیع تصادفی است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١: بخش های مختلف ناحیه ساحلی شهرستان های غرب استان گیلان Figure 1: Different parts of the coastal area of western counties of Guilan province همچنین از شاخص توسعه روستایی ٢٦ که ارزیابی کاملی از سطح توسعه در نواحی روستایی ارائه میکند استفاده شده است .
൏ͲǤͷ درجه D دبیرستان پسرانه (متوسطه دوم ) 5 - - - - دبیرستان دخترانه (متوسطه دوم ) 6 - - - - به منظور بررسی سطح توسعه یافتگی وضعیت بهداشتی و آموزشی نقاط روستایی بخش ساحلی سه شهرستان آستارا، تالش و رضوانشهر (ناحیه ساحلی غرب استان گیلان ) از شاخص های جدول (١) استفاده شده است .
شاخص دبستان در سال ١٣٨٥ نیز یک ناخوشه بوده و مقدار پایین این بخش با مقادیر بالای بخش های مجاور مشخص میشود (LH)؛ اما مقدار I موران محلی حاصل از شاخص راهنمایی (متوسطه اول ) دخترانه (١٣٩٠) نشان دهنده الگوی خودهمبستگی فضایی منفی یا خوشه های با مقادیر کم در سطح اطمینان ٩٩ درصد است (LL).