چکیده:
مناطق کُردنشین و مناطق پیرامون آن از ایران گرفته تا آسیای صغیر و آناتولی(امپراتوری عثمانی سابق و ترکیۀ امروزی) فرازوفرودهای تاریخی و تحولات مذهبی زیادی را به خود دیده است. اگرچه بیشتر مناطق کُردنشین تا حدود زیادی در سرنوشت سیاسی و تاریخی منطقه سهیم بودهاند، ولی به لحاظ مذهبی برای قرون زیادی همچنان به مذهب فقهی شافعی پایبند ماندهاند. پژوهش حاضر درصدد است تا به این مسئله پاسخ دهد که چرا بیشتر کُردها دارای مذهب شافعی هستند. بهعبارتیدیگر، این پژوهش بر آن است تا به بررسی دلایل ماندگاری مذهب شافعی در میان کُردها باوجود تهدیدهای فراوان بپردازد. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. شواهد نشان میدهد که هستۀ اصلی مناطق کُردنشین که امروزه تقریباً بهتمامی پیرو مذهب شافعی هستند از همان آغاز پیدایی مکاتب فقهی و بهصورت تدریجی پناهگاهی امن برای تبلیغ و گسترش مذهب شافعی بهدوراز هیاهوی سیاسی بوده است. اینکه هم دولت صفویه و هم دولت عثمانی در تغییر مذهب این مناطق ناتوان ماندند، خود بهدرستی گویای این مسئله است که فقه شافعی با حمایتهای سیاسی و بهیکباره وارد مناطق کُردنشین نشد و پیوند آنها با این فقه عمیقتر از آن بود که به دست حکام و سلاطین از بین برود. جغرافیای صعبالعبور مناطق کُردنشین و همچنین روحیات متعصبانۀ کُردها نیز بر پایبندی آنها به مذهب شافعی بسیار اثرگذار بود.
The Kurdish regions and surrounding areas from Iran to Asia Minor and Anatolia (the former Ottoman Empire and present-day Turkey) have experienced many historical upheavals and religious upheavals. Although most Kurdish areas have largely contributed to the region's political and historical destiny, But for many centuries they have remained faithful to Shafi'i jurisprudence. The present study seeks to address why most Kurds are Shafi'i. In other words, this study seeks to investigate the reasons for the persistence of Shafi'i religion among the Kurds despite the many threats. In this study, descriptive-analytical method was used. Evidence shows that the core of the Kurdish areas that today, was almost entirely Shafi'I From the beginning the emergence of jurisprudential schools and, gradually, a safe haven for the propagation of the Shafi'i religion. The inability of the Safavid and Ottoman governments to convert to these areas, It goes without saying that Shafi'i jurisprudence did not enter Kurdish areas with political backing at once And their connection with this jurisprudence was deeper than it was destroyed by the rulers and the kings. The impassable geography of the Kurdish regions as well as the fanatical morale of the Kurds also had a profound effect on their adherence to the Shafi'i religion.
خلاصه ماشینی:
پيوند تاريخي کردها با فقه شافعي سيد برهان تفسيري دانشگاه کردستان ، پژوهشکده کردستان شناسي دريافت مقاله : ٩٧/١٠/٢٠ پذيرش مقاله : ٩٧/١٢/٢٢ چکيده مناطق کردنشين و مناطق پيرامون آن از ايران گرفته تا آسياي صغير و آناتولي(امپراتوري عثماني سابق و ترکيۀ امروزي) فرازوفرودهاي تاريخي و تحولات مذهبي زيادي را به خود ديده است .
اينکه هم دولت صفويه و هم دولت عثماني در تغيير مذهب اين مناطق ناتوان ماندند، خود به درستي گوياي اين مسئله است که فقه شافعي با حمايت هاي سياسي و به يک باره وارد مناطق کردنشين نشد و پيوند آن ها با اين فقه عميق تر از آن بود که به دست حکام و سلاطين از بين برود.
در اينجا يک سؤال اساسي پيش ميآيد و آن اينکه باوجود فرازوفرودهاي سياسي و به تبع آن مذهبي در پيرامون کردها در طي تاريخي به درازاي بيش از هزار سال ، چرا کردها به فقه شافعي پايبند ماندند و دين کردها با مذهب شافعي به نوعي گره خورده است ؟ براي بررسي اين مسئله لازم است ابتدا تصوير درستي از پراکنش جغرافيايي مذاهب فقهي اهل سنت در سده هاي نخستين اسلامي و چرايي آن به دست داده شود؛ زيرا بخشي از پاسخ سؤال مربوطه در گرو داشتن چنين تصويري است .
اين به آن معني است که کردها در آن زمان در بطن فقه شافعي بوده و مناطق کردنشين از کانون هاي شافعيگري در جهان اسلام بودند.