چکیده:
انقلاب مشروطه، مسائل زنان را به عنوان یکی از محوری‌ترین موضوعات اجتماعی مورد توجه قرار داد. شاعران ترک‌زبان در کنار شاعران فارسی‌گو به انتشار مشکلات اجتماعی مربوط به زنان پرداختند. شاعرانی چون معجز شبستری و سیداشرفالدین گیلانی در این زمره‌اند. این پژوهش به بررسی وجوه اشتراک و افتراق خطوط فکری این دو شاعر در مسائل مربوط به زنان با تکیه بر روش تطبیقی- توصیفی پرداخته است تا مسائل بازتاب یافته در شعر دو شاعر و موضع‌گیری اجتماعی آن‌ها در موضوع زنان را تحلیل و ارزیابی کند. آموزش زنان، تأسیس مدارس برای دختران، مبارزه با مذهبیون مخالف آموزش، مقایسه زنان ایران با زنان کشورهای دیگر، مبارزه با خرافات و ایجاد آگاهی برای زنان، آزادی زنان با رعایت حجاب، مشاغل زنان و ازدواج ایشان از محوری‌ترین مضامین مشترک در شعر هر دو شاعر است. هر دو شاعر بر آموزش زنان تأکید دارند و به مذهبیون مخالف آموزش دختران اعتراض می‌کنند. معجز بر شاغل بودن زنان تأکید دارد اما سیداشرفالدین موضع خود در مورد شغل زنان را آشکار بیان نمی‌کند.
The Constitutional Revolution considered women's issues as one of the most central social issues. Turkish poets, along with Persian poets, published social problems related to women. Poets such as Mojez Shabestari and Seyyed Ashrafuddin Gilani are in this category. This study examines the commonalities and differences of the two poets' thought lines in issues related to women based on the comparative-descriptive method to analyze and evaluate the issues reflected in the poetry of the two poets and their social stance on the issue of women. Education of women, establishment of schools for girls, struggle against religious people against education, comparison of Iranian women with women of other countries, struggle against superstitions and raising awareness for women, freedom of women by observing hijab, women's jobs and their marriage are the most central themes in poetry of both poets. Both poets emphasize the education of women and object to religious opposition to the education of girls. Mojez emphasizes the employment of women, but Syed Ashraf al-Din does not clearly state his position on women's employment.
(
, 
, 
)
