مولفه‌های کار شایسته از دیدگاه سازمان بین المللی کار با نگاهی به وضعیت آن در حقوق ایران مقاله

کار شایسته مفهومی است که سازمان بین المللی کار در اواخر دهه 1990میلادی، آن را مطرح کرده است. امروزه کار شاسیته به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه انسانی مطرح و بررسی ابعاد آن از دید حقوقی حایز اهمیت است. از دیدگاه سازمان بین المللی کار چهار مولفه کار شایسته عبارتند از: حقوق بنیادین کار، گفتگوی اجتماعی، حمایت اجتماعی و اشتغال کامل. کار شایسته به عنوان یک مفهوم چند بعدی، در پی ارتقای وضعیت کار می‌باشد. هدف سازمان بین‌المللی کار از طرح این مفهوم، ارتقای وضعیت کار در حقوق داخلی کشورها است. این پژوهش با تاکید بر نظام حقوقی ایران، به این نتیجه رسیده‌است که علیرغم شناسایی مولفه‌های کار شایسته در قوانین مختلف در ایران، اجرای مولفه‌های آن در حقوق کار ایران با چالش‌هایی مواجه است. با وجود این به نظر می‌رسد که با تصویب سند ملی کار شایسته به مثابه قانون بالادستی در این حوزه، از پراکندگی موجود کاسته شده و وضعیت این مفهوم حقوقی در ایران، ارتقا یابد.

از دیدگاه سازمان بین المللی کار چهار مولفه کار شایسته عبارتند از: حقوق بنیادین کار، گفتگوی اجتماعی، حمایت اجتماعی و اشتغال کامل. ایران نیز به عنوان یکی از اعضای سازمان بین‌المللی کار و در جهت همگام شدن با حقوق کار بین‌المللی در تحقق اهداف این برنامه باید کوشش کند. این اعلامیه تاکید می کند که دولت های عضو سازمان بین المللی کار( در زمان تصویب اعلامیه 176 عضو)، مسئولیت احترام به حقوق زیر را دارند: 1-آزادی سندیکایی و به رسمیت شناختن پیمان های دسته جمعی 2-ممنوعیت کار اجباری 3-ممنوعیت کار کودک و لغو موثر اشکال کار کودک 4-ممنوعیت تبعیض در به کارگیری نیروی کار و استخدام (feilds،2003،p241) توجه به حقوق بنیادین کار به عنوان بخشی از حقوق کار بین المللی جلوه ای از حقوق بشر است. سازمان بین‌المللی کار در مقاوله‌نامه‌ی شماره‌ی 122 خود از کشورهای امضاء‌کننده می‌خواهد تا سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که توجه اصلی آنها به اشتغال، ایجاد کار سازنده، همراه با درآمد مناسب بر اساس حقوق بنیادین کار برای همه باشد. چرا‌که همان‌طور که بیان شد، هدف اصلی از ایجاد تشکل‌ها حمایت از حقوق مادی و معنوی کارگران و نیز زمینه‌سازی برای تحقق گفتگوی اجتماعی است. در پایان این بحث باید به این نکته توجه کرد که وجود سندیکا و تشکل‌های کارگری و کارفرمایی ایجاد گفتگوی اجتماعی ( از دیگر مولفه‌های کار شایسته) را نیز تسهیل می‌کند.