چکیده:
شهادت شهود به‌عنوان یکی از ادلۀ اثبات دعوا پذیرفته شده است. اما در میزان اعتبار و حجیت شهادت زنان نسبت به مردان تفاوت‌هایی وجود دارد که این موضوع شائبۀ تبعیض در برخی احکام اسلامی را در میان مسلمین ایجاد کرده است. باید توجه داشت در استنتاج قواعد و احکام فقهی و حقوقی، تفاوت‌های جنسی مورد توجه قرار می‌گیرد. اما عدم تبیین مناسب این تفاوت‌ها و فلسفه و حکمت آنها به‌تدریج موجب ترویج شبهات فمینیستی و نارضایتی از آموزه‌های دینی می‌شود. در این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی در پاسخگویی به شبهات، به ادلۀ مختلف تفاوت جنسی هم در متون دینی و روایی و هم مطالعات بین‌رشته‌ای پرداخته شده است. همچنین با ارائۀ ادلۀ دیدگاه مشهور و استنباط مبتنی بر کلی‌نگری و انصاف برای قضاوت صحیح و کامل دربارۀ حقوق زن، در پاسخ به شبهات وارد بر تفاوت جنسی در مسئلۀ شهادت به تبیین تفاوت‌های جسمی و ادراکی و اصل «تناسب و هماهنگی تفاوت‌های تکوینی با تشریعی» پرداخته شده و استنتاج شده است که تفاوت جنسی در مسئلۀ شهادت و نابرابری او با مرد در مسئلۀ شهادت در تناسب با طرح حکیمانۀ عالم تکوین بوده است و تبعیض تلقی نمی‌شود.
Witness testimony has been accepted as evidence. However, there are differences in the validity and authenticity of women's testimony over men, which has led to the doubt about discrimination in some Islamic rulings among Muslims. It should be noted that gender differences are considered in inferring the rules and jurisprudential and legal rules. However, the lack of proper explanation of these differences and their philosophy and wisdom gradually led to the promotion of feminist suspicions and dissatisfaction with religious teachings. Using a descriptive-analytical method for answering doubts, this research has discussed the different evidences for gender difference both in religious texts and inter-disciplinary studies. Presenting the arguments of the famous view and using a holistic–based deduction and fairness for correct and complete judgment about women's rights, in response to doubts about gender differences in the issue of testimony, this paper explains the physical and perceptual differences and the principle of “coordination of creation and legislation differences". It was concluded that gender difference in the issue of woman’s testimony and her inequality with man’s testimony has been in accordance with the wise plan of the world creation and it is not considered discrimination.
خلاصه ماشینی:
اما در ميزان اعتبار و حجيت شهادت زنان نسـبت بـه مردان تفاوت هايي وجود دارد که اين موضوع شائبۀ تبعيض در برخي احکام اسلامي را در ميـان مسـلمين ايجـاد کـرده است .
همچنين با ارائۀ ادلۀ ديـدگاه مشـهور و اسـتنباط مبتني بر کلي نگري و انصاف براي قضاوت صحيح و کامل دربارٔە حقوق زن ، در پاسخ به شبهات وارد بر تفاوت جنسي در مسئلۀ شهادت به تبيين تفاوت هاي جسمي و ادراکي و اصل «تناسب و هماهنگي تفاوت هـاي تکـويني بـا تشـريعي » پرداخته شده و استنتاج شده است که تفاوت جنسي در مسئلۀ شهادت و نابرابري او با مرد در مسئلۀ شهادت در تناسب با طرح حکيمانۀ عالم تکوين بوده است و تبعيض تلقي نمي شود.
آموزه هاي ديني بـه وجـود ايـن تفـاوت هـا به عنوان امري مسجل و حتمي حساس اند؛ به طوريکه در استنتاج قواعد و احکـام فقهـي و حقوقي اين تفاوت ها مورد توجه قرار ميگيرد.
به منظور پاسخگويي به اين شبهات در اين پژوهش نخست تفـاوت هـاي زن و مـرد در مطالعات بين رشته اي از جمله جامعه شناسي و روان شناسي از لحاظ جنسيت بررسي شـده و سپس با بررسي و نقد مهم ترين ادلۀ مشهور فقها، با نگاهي نو به شـبهۀ تبعـيض جنسـي در مسئلۀ شهادت زنان پرداخته شده است .
در تفاسير من وحـي القـرآن (فضـل الله ١٤٠٥ق : ١٣٣)، نمونه (مکارم شيرازي، ١٣٧٤: ٢٨٧)، نور العرفـان (داورپنـاه ، ١٣٧٥: ٥٥١)، في ظلال القرآن (سيد قطب ، ١٣٧٨ق : ٣٣٦) به جنبۀ قوي بودن احساسـات و عواطـف در زنان اشاره شده است .
(
, 
, 
)
