واکاوی سواد علمی: کاربرد در برنامه درسی آموزش علوم مقاله

پرورش و یادگیری سواد علمی در دانش آموزان به هدف جهانی آموزش علوم تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر واکاوی مفهوم سواد علمی برای کاربرد در برنامه درسی آموزش علوم است. روش پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر تحلیلی- استنتاجی است. در این مقاله ابتدا به بازشناسی مفهوم سواد علمی از دیدگاه های گوناگون پرداخته شده است و معانی آن به اجمال مورد بررسی و بیان قرار می گیرد. این بحث مقدماتی روشن می سازد که مفهوم سواد علمی به عنوان یکی از اهداف آموزش علوم در نظام های آموزشی دنیا مطرح است و شناخت کامل مفهوم آن کار ساده ای نیست، همچنین تعریف دقیق و کاربردی سواد علمی با توجه به رویکرد آموزشی آن ضمن توجه به مباحث ماهیت علم در هر جامعه ای نیازمند توجه به ساختار، سیاست ها و فلسفه حاکم بر جامعه است. به دنبال این مبحث با روشن سازی مفهوم سواد علمی؛ به ابعاد و سطوح آن از دیدگاه های مختلف پرداخته و ابعاد سواد علمی بیان شده توسط متخصصان و سازمان فعال در زمینه آموزش علوم را شرح داده شد. سطوح سواد علمی نشان می دهد ماهیت سواد علمی مفهومی نسبی است و نه مطللق و می توان دانش آموزان را در سطوحی از بی سوادی علمی تا بالاترین سطح سواد علمی قرار داد. این مبحث با ارائه ابعاد و سطوح سواد علمی چهارچوب مفهومی را برای استفاده متخصصان در طراحی برنامه درسی آموزش علوم فراهم می آورد. در بخش آخر مقاله و در جمع بندی، علاوه بر تأکید بر مواضع اساسی، نویسنده در بیان مفهوم سواد علمی، به علل اختلاف ها در تعریف این مفهوم می پردازد که عبارت اند از: وجود ماهیت مطلق و نسبی سواد علمی، تحولات دائم علم و پیشرفت انسان ها در درک جهان طبیعی، روش های مختلف آموزش و سنجش سواد علمی، تعاریف و ابعاد مختلف از سواد علمی توسط متخصصان آموزش علوم، مفهوم و اهداف سواد علمی متناسب با شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی در هر جامعه. همچنین می توان برای سواد علمی چهار بعد که دربردارنده بیشترین مفاهیم و ابعاد ارائه شده توسط متخصصان است را بیان کرد که این ابعاد عبارت اند از: مفاهیم و اصلاحات علمی، ماهیت علم، علم و جامعه و عادت ذهن.

Education and learning scientific literacy in students have become the universalgoal of science education. This study aims to explore the concept of scientific literacycurriculum to use in science education. The method of this research is qualitativeand is conducted based on analytic-deductive approach. In this article, at first theconcept of scientific literacy will be recognized from different perspectives then itsmeanings will briefly be studied and expressed. The preliminary discussion makesit clear that the concept of scientific literacy is one of the goals of science educationof the educational systems in the world, and obtaining a full understandingof its meaning is not an easy task. The exact and functional definition of scientificliteracy, considering its educational approach, pays attention to the nature of sciencetopics in every society and it is necessary to consider the structure, politics anddominant philosophy of community. In the following, through clarifying the conceptof scientific literacy, we state its dimensions and levels from the perspective ofexperts and organizations active in this field. The levels of scientific literacy showthat the nature of scientific literacy is a relative concept, not an absolute concept.And students could be rated from level of scientific illiteracy up to highest levelof scientific literacy. This topic presents a conceptual framework for curriculumspecialists in the science education curriculum design by providing the levels anddimensions of scientific literacy. In the last part of this article and as a conclusion,in addition to emphasizing the positions expressed on the concept of scientific literacy

در بخش آخر مقاله و در جمع بندي ، علاوه بر تأکيد بر مواضع اساسي ، نويسنده در بيان مفهوم سواد علمي ، به علل اختلاف ها در تعريف اين مفهوم مي پردازد که عبارت اند از: وجود ماهيت مطلق و نسبي سواد علمي ، تحولات دائم علم و پيشرفت انسان ها در درک جهان طبيعي ، روش هاي مختلف آموزش و سنجش سواد علمي ، تعاريف و ابعاد مختلف از سواد علمي توسط متخصصان آموزش علوم ، مفهوم و اهداف سواد علمي متناسب با شرايط سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي در هر جامعه . امروزه دستيابي به سواد علمي براي همه دانش آموزان به عنوان «هدف اساسي » آموزش علوم در عصر معاصر است (١٩٩٣-١٩٨٩ ،٤ AAAS ؛١٩٩٦ ،٥ NRC ؛ باي بي ٦، ١٩٩٧؛ هالبروک ورنيک ماي ٧ ١٩٩٧،٢٠٠٩؛ استيو اليوار٨ و همکاران ، ٢٠٠٠ ؛ نانوگ چالرم ٩، ٢٠١٠ ؛ صدرالاشرافي ، ١٣٨٦ و عبدالملکي ، ١٣٩١). Scientifc Literacy: Another Look at Its Histori cal and Contemporary Meanings and Its Relationship to Science Education Reform. International Journal of Environmental & Science Education, Vol. 4, No. 3, July, 201213 Durant J. Scientifc understanding of sexual orientation: Implications for science education. Journal of Research in Science Teach ing, 29, 331–359 Lee ,Okhee. Promoting Scientifc literacy: Science education research in transaction. pdf Liu Xiufeng(2009) Beyond Science Literacy: Science and the Public: International Journal of Environmental & Science Education . Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education,Östman, & P. ), Promoting scientifc literacy: Science education research in transaction, Proceedings of the Pella, M.