جایگاه موسیقی‌درمانی در متون پزشکی مسلمانان با بازخوانی رساله‌ای کهن مقاله

طب سنتی اسلام و ایران تابستان 1397، سال نهم - شماره 2 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت بهداشت/ISC (‎14 صفحه - از 121 تا 134 )

کلیدواژه ها: صفویه موسیقی پزشکی رساله موسیقی‌درمانی. Music Therapy Treatise. music Medicine Safavid

چکیده:

سابقه و هدف: موسیقی دانشی است که همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. مسلمانان گذشته از جنبه هنری موسیقی، به ارتباط آن با علوم و دانش‌های نظری و عملی چون طب، نجوم و هندسه معترف بودند. دانش پزشکی از مهم‌ترین علومی است که جنبه عملی موسیقی، بیشترین کاربرد را در آن دارد و پزشکان از موسیقی به عنوان روشی درمانگر یاد کرده‌اند. مواد و روش‌ها: این پژوهش که به روش مروری انجام گرفته است، ضمن بازخوانی مختصری از جایگاه موسیقی در آثار و رسایل فلاسفه، موسیقی‌دانان و پزشکان مسلمان در تمدن ایرانی – اسلامی تا پایان دوره صفویه، به معرفی و شناسایی یکی از دست‌نوشته‌های مستقل در حوزه موسیقی‌درمانی پرداخته است، تا از این رهگذر هدف مقاله که بررسی و واکاوی سهم و کاربرد موسیقی به‌عنوان روشی درمانگر در پزشکی مسلمانان است، تبیین و مشخص شود. در این نوشتار در مجموع حدود ۵۷ منبع مورد استفاده و واکاوی قرار گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های مطالعه پیش‌رو نشانگر آن است که اندیشمندان مسلمان در تقسیم‌بندی علوم از موسیقی به‌عنوان یکی از زیر شاخه‌های (فروع) دانش ریاضی نام برده‌اند. فلاسفه، دانشمندان علم موسیقی و پزشکان بخشی از متون تولیدی خود را به تاثیر و ارتباط موسیقی با روح و روان آدمی و حتی اثربخشی آن بر جسم اختصاص داده‌اند. گرچه پزشکان مسلمان از موسیقی به‌عنوان حفظ صحّت یاد کرده‌اند، اما بیشتر آراء، دیدگاه و نظرات اندیشمندان مسلمان در حوزه نظری بوده است. ابن‌سینا به‌عنوان پزشک و فیلسوف مسلمان ایرانی علاوه بر آثار پزشکی، در متون فلسفی‌اش نیز از تاثیر موسیقی بر جسم و روح آدمی به کرّات سخن گفته است و از وی می‌توان به‌عنوان نخستین پزشکی یاد کرد که از موسیقی در درمان بهره گرفته است. نتیجه‌&zwnj;گیری: امروزه در پزشکی نوین موسیقی‌درمانی (Music Therapy) به‌عنوان تخصّص و رشته‌ای مستقل پایه‌گذاری شده است و تلاش پزشکان آن است که از این شیوه درمانی به‌عنوان طبّ مکمل و طبّ جایگزین در معالجه بیماری‌ها استفاده کنند. با توجه به پیشینه موسیقی‌درمانی در مکاتب پزشکی و از جمله مکتب پزشکی مسلمانان می‌توان از تجربیات و نظرات اندیشمندان در پزشکی نوین استفاده کرد؛ رسالۀ موسیقی‌درمانی می‌تواند یکی از این منابع باشد.

Background and Purpose: Music is a science that has always been interesting to Muslim scholars. Muslims recognized the artistic aspect of music and its relation to theoretical and practical sciences such as medicine, astronomy and geometry. Medical knowledge is one of the most important sciences in which the practical aspect of music has been most widely used and physicians have considered music as a therapist. Methods and Materials: This descriptive-analytic study was conducted, while briefly reviewing the position of music in the works of philosophers, musicians and Muslim physicians in Iranian-Islamic civilization until the end of the Safavid period, to introduce and identify one of the independent writings in the field of music therapy. It was done to explain and determine the purpose of the article which was to explore the contribution and use of music as a therapist in Muslim’s medicine. A sum total 57 sources were used in this article. Results: The findings of this study indicate that Muslim scholars have referred to music as one of the subcategories of mathematical knowledge in the division of sciences. Philosophers, music scientists and physicians have devoted a part of their productive texts to the impact of the relationship between music and the human spirit and even its effect on the body. Although Muslim physicians remembered music as a maintaining authenticity, most of the views and opinions of Muslim scholars were in the theoretical field. As an Iranian Muslim physician and philosopher, Ibn-e Sina has spoken about the influence of music on the body and soul in his philosophical texts in addition to his medical works. He could be considered as the first physician who has used music in therapy. Conclusion: Nowadays, music therapy is an independent medical specialty. It is used as a complementary and alternative medicine in the treatment of diseases. Considering the history of music therapy in the medical schools, including that of the Muslims, it is possible to use the experiences and opinions of these scholars in modern medicine; "The Treatise on Music Therapy" could be one of these sources.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت