چکیده:
زندگی بشر از بدو پیدایش بر این کره خاکی، به شیوههای مختلفی صورت پذیرفته است. در حقیقت به اقتضای شرایط حاکم، انسانها پدیدههایی همانند غارنشینی و روستانشینی را تجربه کردهاند. در حال حاضر اغلب انسانها به صورت شهرنشینی زندگی میکنند و حقوق شهروندی قواعد حاکم بر تنظیم روابط افراد در جوامع شهری است. در حقیقت تمامی افرادی که تابعیت کشوری را دارند، از این حقوق برخوردار میباشند و نباید تبعیضی در این رابطه روا داشت. در طول حیات بشر، به خصوص از زمان پیدایش تمدنهای بشری، در کشورهایی که صاحب تمدن بودهاند، ریشههایی از حقوق شهروندی ولو به صورت ابتدایی را میتوان مشاهده کرد. امروزه نیز که جوامع در سطح سیاسی خویش به بلوغ کافی رسیدهاند و به عبارتی میتوان گفت هر کشوری نظام سیاسی مخصوص به خود را داراست نقش حقوق شهروندی از اهمیت والاتری برخوردار گشته است. بنابراین کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست لذا آنچه در این مقاله مدنظر است، بررسی تأثیر حقوق شهروندی بر نظام حقوقی ایران میباشد. زیرا نظام حقوقی کشورهای جهان علیالخصوص ایران، فقط در قانون اساسی خلاصه نمیشود و حقوق شهروندی به عنوان یک حقوق فطری تأثیر بسزایی را میتواند ایفا نماید.
Human life on this planet has been done in different ways since its inception. In fact, due to the prevailing conditions, humans have experienced phenomena such as cave-dwelling and rural-dwelling. Most people now live in urban areas, and citizenship rights are the rules governing the regulation of individuals' relationships in urban communities. In fact, all people who are citizens of a country have these rights and there should be no discrimination in this regard. Throughout human life, especially since the emergence of human civilizations, in countries that have had civilizations, the roots of citizenship rights can be traced, even in their infancy.Even today, when societies have reached sufficient maturity at their political attitude, in other words, it can be said that each country has its own political system, the role of citizenship rights has become more important. Therefore, our country is no exception to this rule, so what is considered in this article is to study the impact of citizenship rights on the Iranian legal system. Because the legal system of the countries of the world, especially Iran, is not limited to the constitution and citizenship rights as a natural right can have a great impact.
خلاصه ماشینی:
ضمن اينکه شهروندان بـه عنـوان اعضـاي يـک جامعـه در حوزه هاي مختلف مشارکت دارند و در برابر حقوقي که دارند، مسئوليت هايي را نيز در راستاي اداره بهتر جامعه و ايجاد نظم بر عهده ميگيرند، و شناخت اين حقوق و تکاليف نقش مؤثري در ارتقاء شـهروندي و ايجـاد جامعـه اي بـر اسـاس نظـم و عـدالت دارد (شهرياري ، ١٣٩٦، صص .
که چگونگي آن را قانون اساسي و قوانين مدني کشور معين ميکند «اساسا کسي (شهروند) شمرده ميشود که تنها فرمانگذار دولـت نباشـد، بلکـه از حقـوق فطـري و طبيعي نيز برخوردار باشد و دولت اين حقوق را رعايت و از آن حمايت کنـد.
٣. جايگاه حقوق شهروندي در نظام حقوقي ايران حقوق شهروندي به کليه حقوقي گفته ميشود که يک شهروند بر اساس قوانين و مقررات و ارزش هاي مشترک يک کشور از آن برخوردار است اين حقوق به ويژه در ارتباط دولتمردان با آحاد جامعه مدنظر است که بايد از طرف گروه نخست مورد رعايت و احترام قرار گيرد که در قانون اساسي ما نيز عنوان حقوق ملت در فصل سوم از اصل نوزدهم تا اصل چهل ودوم قانون اساسي معين و مقرر شده است .
قانون مذکور را بايد اقدامي محسوب داشت که بر اساس آن تلاش گرديده تا مجموعه حقوق شهروندي مندرج در اصول قانون اساسي و معاهدات بين المللي که جمهوري اسلامي ايران به عضويت آنها درآمده است ، در کنار هم گردآوري شود (السان، ١٣٨٧، صص .
بنابراين اصل مزبور در جهت حفظ حقوق شهروندي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تأکيد و تضمين شده است .
در ارتباط با جايگاه حقوق شهروندي در نظام حقوقي ايران نيز ابتدائا ميتوان به منابعي نظير قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اشاره کرد.