چکیده:
نسخههای خطی، میراث گرانبهای فرهنگی است که تصحیح و احیای آنها به حفظ و ارتقای علوم و معارف اسلامیایرانی کمک فراوانی میکند. بسیاری از آثار عارفان بهصورت نسخۀ خطی در کتابخانههای مختلف موجود است که از آن میان میتوان به رسالههای خواجه احمد کاسانی اشاره کرد. خواجه احمد کاسانی از عارفان قرن دهم و پیرو طریقۀ نقشبندیه است. وی در مقام یک پیر طریقت، در زمینۀ سیروسلوک عرفانی بیش از سی رساله تالیف کرده است. این رسالهها بهصورت نسخههای خطی در کتابخانههای مختلف پراکنده است و تاکنون مجموعه رسائل وی بهصورت کتاب به چاپ نرسیده است. در این مقاله، نسخههای خطی این رسالهها بههمراه ویژگیهای سبکی آنها معرفی شده است. از آنجا که رسالههای کاسانی به قصد تعلیم مریدان نوشته شده، دارای مضامین تکراری است و همین امر تصحیح برخی از رسالهها را دشوار میکند؛ زیرا تعدد رسالهها و پراکندگی آنها، گاهی کاتب را دچار اشتباه و سردرگمی کرده و در حین نوشتن، مطالب چند رساله را بهدلیل مشابهت ادغام کرده است.
خلاصه ماشینی:
نسخۀ کتابخانۀ استانبول نسخۀ کتابخانۀ استانبول کـه در ٩٩٧ق کتابـت شـده و در کتابخانـۀ اسـتانبول نگهـداری میشود (شمارٔە ثبت ٦٤٩)، مجموعـه ای اسـت شـامل ٢٩ رسـاله : آداب السـالکین ، سلسـلۀ خواجگان نقشبند، چهار کلمه ، سلسلة الصدیقین ، بطیخیه ، مرآة الصفا، معراج العاشقین ، آداب الصدیقین ، مرشد السالکین ، واقعۀ حقانیه ، زب̛دة السـالکین ، تنبیـه السـلاطین ، گـل و نـوروز، گنج نامه ، بکائیه ، شرح مصرعه ، شرح رباعی احول نیم ای دوست ، شرح حدیث الفقـر سـواد الوجه فیالدارین ، رسالۀ ذکر، کلمات قدسیه عبدالخالق غجدوانی (نقل از رشحات )، شصـت کلمۀ دینی، رسالۀ بابریه ، شرح رباعیات عبیدالله خان ، نفحات السالکین ، الولد سّر ابیه ، نصیحة السالکین ، رسالۀ وجودیه ، رساله در سماع ، اسرار النکاح (تصویر ٤).
شمارٔە ١٤٠١ این نسخه مجموعه ای است شامل ٢٨ رساله : آداب السالکین ، سلسلۀ خواجگان نقشـبند، چهار کلمه ، سلسلة الصدیقین ، بطیخیه ، مرآة الصفا، معراج العاشقین ، آداب الصدیقین ، مرشـد السالکین ، واقعۀ حقانیه ، زبدة السالکین ، تنبیه السلاطین ، گل و نوروز، گنج نامه ، بکائیه ، شـرح رباعی احول نیم ای دوست ، شرح حدیث الفقر سواد الوجه فیالدارین ، رسالۀ ذکـر، شصـت کلمۀ دینی، رسالۀ بابریه ، شرح رباعیات عبیدالله خان ، نفحات السالکین ، الولد سّر ابیه ، نصیحة السالکین ، رسالۀ وجودیه ، رساله در سماع ، اسرار النکاح و فنائیه (تصویر ٥).