چکیده:
نظری ههای انتخاب عقلانی در تبیین جرایم سودمداری مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت و سایر جرایم مالی، تبیی نهای نسبتاً موفقی ارائه م یدهند؛ چراکه بر توانایی مرتکب جرم در محاسبۀ هزینه و فایده تکیه دارند که این موضوع با ماهیت مالی جرایم سودمدار همخوانی قابل ملاحظ های نشان م یدهد. باای نحال پیش فرض اساسی یک نظریۀ مبتن یبر انتخاب عقلانی این است که افراد به عنوان کنشگران آگاه و محاسب هگر همیشه باید با خودمحوری رفتار کنند؛ اما این پی شفرض با واقعیت اجتماعی انسان همخوانی ندارد چراکه میزان رفتارهای همکارانه در جوامع انسانی بسیار گسترده است. در حقیقت نظری ههای انتخاب عقلانی در تبیین فرایندهای شناختی مرتبط با تصمی مگیری مجرمانه چندان موفق عمل نم یکنند. از سوی دیگر روا نشناسی تکاملی به عنوان یک رویکرد تعاملی تلاش می کند این موضوع را تبیین کند که رفتارهای فرصت طلبانه که منتهی به جرایم سودمدار م یشوند محصول جانبی راهبردهای پایدار همکارانه به شمار م یروند؛ راهبردهای پایدارِ همکارانه درنتیجۀ سازکارهای روا نشناختیِ تکاملی مانند نظریۀ ذهن، همدلی و احساس انصا ف و به منظور انطباق انسا نها با محیط زیست پیچیدۀ آنها ب هوجود آمده اند. این سازکارها زمینۀ ثبات و انتقال رفتارهای همکارانه را در اجتماع ب هوجود م یآورند؛ اما همین سازکارها درصورت نیاز، ابزار کافی برای اجرای راهبردهای فرص تطلبانه را نیز در اختیار انسان قرار م یدهند. این دو دسته راهبرد به لحاظ نحوۀ اجرا، به شدت پویا هستند و در یک نبرد تسلیحاتی دائمی برای بهبود رو شهای خود قرار دارند. پژوهش پی شرو از یک روش توصیفی تحلیلی بهره م یگیرد. همچنین از حیث جه تگیری، بنیادین محسوب م یشود. روش جم عآوری داده ها کتابخان های است.
The rational choice theories are empowered on explaining the instrumental crimes such as fraud, malversation and other financial crimes. It is due to the consonant of economic human as agent who can evaluate the costs and benefits of consequences his behavior and the financial nature if instrumental crimes. One of the crucial assumptions of rational choice theory is to consider human being as people who are aware and their behavior is egoistic. There is not any harmony between the real society and mentioned assumption, as we can see there are lots of cooperative behaviors among people. The rational choice theories are not successful in explaining criminal decision making cognitive process. On the other hand, evolutionary psychology as an interactional approach tries to explain that the fraudulently behaviors which end to instrumental crimes, are emerge from cooperative and sustainable strategies. Cooperative and sustainable strategies are emerged as the consequences of evolutionary psychological mechanism such as theory of mind, empathy and the sense of fairness that are related to cooperative strategies. In some cases these mechanisms pave the way for transmission and stability of cooperative behaviors; but in some occasions they provide necessary situation for executing free riding strategies for people. This is a descriptive analytic study that is based on fundamental orientation. The data of this paper has been collected based on secondary resources.
خلاصه ماشینی:
از سوي ديگر روان شناسي تکاملي به عنوان يک رويکرد تعاملي تلاش مي کند اين موضوع را تبيين کند که رفتارهاي فرصت طلبانه که منتهي به جرايم سودمدار مي شوند محصول جانبي راهبردهاي پايدار همکارانه به شمار مي روند؛ راهبردهاي پايدار همکارانه درنتيجۀ سازکارهاي روان شناختي تکاملي مانند نظريۀ ذهن ، همدلي و احساس انصاف و به منظور انطباق انسان ها با محيط زيست پيچيدة آنها به وجود آمده اند.
آنچه که موضوع اين نوشته را براي مخاطبان حوزة جرم شناسي جذاب مي کند دو پرسش است : پرسش نخست اين است که چرا و چگونه راهبردهاي همکارانه و تعاملي در انسان ها ايجاد شده است ؟ اين مسئله اگرچه پرسشي مرتبط با جرم شناسي محسوب نمي شود اما پاسخ به آن مخاطب را به سوي موضوعي جرم شناختي سوق مي دهد که پرسش اصلي اين پژوهش است : همکاري و تعامل چگونه زمينه هاي ايجاد جرايم سودمدار را فراهم مي آورد؟ سؤال دوم در ظاهر داراي تناقض است : چگونه ممکن است همکاري که يک راهبرد برد ـ برد است به سوءاستفاده که راهبردي حاصل جمع صفر است منتهي شود؟ اين تحقيق در تلاش است اين تناقض ظاهري را از ميان بردارد.
Evolved Psychological Mechanisms Masoumi, Vahidreza, Behzad Razavifard, Hosein Gholami & Farideh Hosseinsabet “Instrumental Crimes in terms of 64 Rational ...
David Buss, Evolutionary psychology: the new science of the mind (Boston: Pearson, 2016), 399.
Russil Durrant and Tony Ward, Evolutionary criminology: towards a comprehensive explanation of crime, (Amsterdam: Academic Press, 2015), 92.