چکیده:
توسعه مهارتهای هوش هیجانی در دانشآموزان، بسیار حائز اهمیت است و نیاز به یک برنامه کامل و جامع، در این زمینه وجود دارد. پژوهش حاضر، باهدف بررسی میزان توجه به موضوع هوش هیجانی، در کتب مطالعات اجتماعی پایههای ششم ابتدایی و هفتم متوسطه، اجرا شد. این پژوهش، توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام شده است. جامعه آماری، کتب مطالعات اجتماعی پایههای ششم ابتدایی و هفتم متوسطه در سال تحصیلی 1401_1400 بود. نمونه آماری نیز، برابر با جامعه آماری، در نظر گرفته شد. همچنین، با استفاده از چکلیستی از معیارهای هوش هیجانی با 5 بعد و 26 مؤلفه، دادهها جمعآوری شدند. نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد که از بررسی کتب مطالعات اجتماعی پایههای ششم ابتدایی و هفتم متوسطه، از مجموع 239 واحد شمارششده، بعد مهارت اجتماعی با 69 مورد، بیشترین و بعد آگاهی اجتماعی با 23 مورد، کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. بیشترین ضریب اهمیت نیز با مقدار (264/.)، مربوط به بعد خودآگاهی و کمترین ضریب اهمیت با مقدار (071/.)، مربوط به بعد آگاهی اجتماعی بود. نتایج نشان داد که میزان توجه به ابعاد هوش هیجانی، در این کتب متفاوت است و به بعضی ابعاد کم توجه شده است.
The development of emotional intelligence skills in students is very important and there is a need for a complete and comprehensive program in this area. The present study was conducted to investigate the level of attention to the subject of emotional intelligence in social studies textbooks for the sixth grade of elementary school and the seventh grade of junior high school. This research is descriptive-analytical method and Shannon entropy method. The statistical population was social studies textbooks for the sixth grade of elementary school and the seventh grade of junior high school in the academic year 1300-1499. The statistical sample was considered equal to the statistical population. Also, data were collected using a checklist of emotional intelligence criteria with 5 dimensions and 26 components. The results of Shannon entropy content analysis showed that from the review of social studies textbooks in the sixth grade of elementary school and the seventh grade of junior high school, out of a total of 239 units, social skills dimension with 69 cases had the highest frequency and social awareness dimension with 23 cases had the lowest frequency. The highest coefficient of importance with the value (0.264) was related to the dimension of self-awareness and the lowest coefficient of importance with the value (0.771) was related to the dimension of social consciousness. The results showed that the level of attention to the dimensions of emotional intelligence is different in these books and some dimensions have been neglected.
خلاصه ماشینی:
با عنايت به توضيحات فوق که ضرورت پرداختن به موضوع هوش هيجاني را در دانش آموزان آشکار کرد و با توجه به اين که مدارس و محتواي دروس در اين راستا بسيار مهم هستند، براي بررسي وضع موجود، هدف تحقيق آن است تا به وسيله تحليل محتواي کتب مطالعات اجتماعي پايه هاي ششم ابتدايي و هفتم متوسطه ، ميزان توجه به آموزش مهارت هاي هوش هيجاني، مورد کنکاش قرار بگيرد.
بر اين اساس ، براي انجام چنين پژوهشي، لازم بود تا به سؤالات زير پاسخ داده شود: ١_تا چه ميزان ، در کتب مطالعات اجتماعي پايه هاي ششم ابتدايي و هفتم متوسطه ، به ابعاد هوش هيجاني (خودآگاهي، خودمديريتي، انگيزش ، آگاهي اجتماعي و مهارت هيجاني)، توجه شده است ؟ 1.
Con ge losi & Peterson ٢_ تا چه ميزان ، به ضريب اهميت هرکدام از ابعاد هوش هيجاني (خودآگاهي، خودمديريتي، انگيزش ، آگاهي اجتماعي و مهارت هيجاني)، در سطح کتب مطالعات اجتماعي پايه هاي ششم ابتدايي و هفتم متوسطه ، توجه شده است ؟ مباني نظري تحقيق هوش ١: هوش ، يکي از جذاب ترين فرايندهاي رواني است که جلوه هاي آن ، در موجودات مختلف به ميزان متفاوت ، مشاهده ميشود (دهقان منشادي و شاهرخينيا، ١٤٠٠، ص ٥٠) و به طورکلي، ميتوان هوش را سازگاري با محيط تعريف کرد (نادعلي، ١٣٩٦، ص ٤٢).
بر اين اساس ، در پژوهش حاضر، سعي بر آن شد که تمامي ابعاد هوش هيجاني (خودآگاهي، خودمديريتي، انگيزش ، آگاهي اجتماعي، مهارت هيجاني) و مؤلفه هاي آن در کتب مطالعات اجتماعي پايه هاي ششم ابتدايي و هفتم متوسطه ، به روش تحليل محتوا موردبررسي قرار گيرد.