چکیده:
جنگ اوکراین که با حمله روسیه در فوریه 2022 به اوکراین آغاز شد، نقطه عطف مهمی در نظم بینالملل قلمداد میشود و برخی آن را «سرآغاز جنگ سرد جدید» و برخی دیگر «مقدمه احتمالی ورود به جنگ جهانی سوم» میدانند. این رویکردها و خوانشهای مهم نشان از اهمیت این جنگ دارد. اغلب نوشتهها در کنار پرداختن به علل شروع جنگ، به پیامدهای آن از جهات مختلف سیاسی، اقتصادی، محیط زیستی و امنیتی بهخصوص امنیت غذایی توجه کردهاند. یکی از پیامدهای مهم این جنگ علاوه بر تاثیر بر روابط دوجانبۀ روسیه و اوکراین، تاثیری است که میتواند بر روابط چندجانبه و امکان جبههبندیهای جدید در ساختار قدرت و نظم منطقهای و جهانی داشته باشد. در این خصوص رفتارشناسی ترکیه، با توجه به عضویت در ناتو و جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک [این کشور] اهمیت شایانی دارد. بنابراین پرسش اصلی مقاله این است که سیاست خارجی ترکیه در قبال جنگ اوکراین چگونه بوده است؟ فرضیه اصلی مقاله نیز با استفاده از روش تاریخیـ تبیینی و استفاده از چارچوب نظری واقعگرایی و رویکرد مصونسازی منافع ملی این است که جنگ اوکراین با ایجاد تهدیدها و فرصتهای همزمان برای منافع ملی ترکیه باعث شده است که این کشور سیاست میانجیگری و توازن را برای کاهش تهدیدها و افزایش فرصتهای این جنگ پیش بگیرد. در همین راستا، یافتههای مقاله نشان میدهد جنگ اوکراین ضمن افزایش اهمیت ژئواستراتژیک ترکیه در عرصه ژئوپلیتیک و ترانزیت انرژی، نقش آنکارا را بهعنوان یک قطب سوم و میانجی پررنگ کرده است.
The Ukraine war, which began with Russia's attack on Ukraine in February
2022, is considered an important point in the international order from the
point of view of international relations, so that some consider it the
beginning of a new cold war, while others consider it a possible prelude to
World War III. Important approaches that show the importance of this war
and most of the writings, besides addressing the causes of the start of the
war, have also looked at its consequences from various political, economic,
environmental and security aspects, especially food security. One of the
important consequences of this war, in addition to the bilateral relations
between Russia and Ukraine, can be on multilateral relations and the
possibility of new fronts in the power structure and regional and global
order, in this regard, Turkey's behavior with regard to its membership in
NATO, its geopolitical position And geo-strategic is very important.
Therefore, the main question of this article is, what has been Turkey's
foreign policy towards the war in Ukraine? The main hypothesis of the
article, using the historical-explanatory method and using the theoretical
framework of realism and the approach of protecting national interests, is
that the war in Ukraine, by creating simultaneous threats and opportunities
for Turkey's national interests, has caused Turkey to adopt a policy of
mediation and balance in order to reduce the threats and increase the
opportunities of this war. In this regard, the findings of the article show that
the war in Ukraine, while increasing Turkey's geostrategic importance in the
field of geopolitics and energy transit, has enhanced Ankara's role as a third
pole and mediator.
خلاصه ماشینی:
واژگان کلیدی جنگ اوکراین، سیاست خارجی، نئوعثمانیسم، اوراسیاگرایی، راهبرد گسترش به شرق ناتو استادیار روابط بینالملل، گروه ارتباطات و علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی مقدمه روسیه پس از ضمیمه کردن کریمه در سال 2014 و تسهیل جدایی دونتسک و لوهانسک از اوکراین، در 24 فوریه 2022 تهاجم نظامی گستردهای را به اوکراین آغاز کرد تا از پیوستن این کشور به ناتو و اتحادیه اروپا جلوگیری کند.
در مجموع، با بررسی رفتار ترکیه در قبال درخواست سوئد و فنلاند برای عضویت در ناتو میتوان گفت که آنکارا تلاش کرده تا از وضعیت بهوجودآمده نخست، نگرانیهای امنیتی داخلی خود را بینالمللی کند و بهعنوان یک معیار در سیاست خارجی خود از آن بهره بگیرد؛ دوم، تحریمهای پیشین این کشورها علیه ترکیه ـ بهدلیل حملات فرامرزی به کردهای سوریه ـ را لغو کند؛ سوم، رضایت کنگره آمریکا را برای فروش اف ـ 16 به ترکیه بهدست آورد (https://www.
مصونسازی؛ راهبرد ترکیه در طول جنگ در سالهای اخیر و بهخصوص در بحران اوکراین که از سال 2014 آغاز شده، سیاست خارجی ترکیه در حال نوسان بوده است؛ یعنی هم به ناتو متعهد بوده و روابط تجاری مهم خود با اتحادیه اروپا را رعایت کرده و هم با روسیه در زمینههای اقتصادی، انرژی، نظامی و دیپلماتیک (مثلاً در مورد بحران سوریه و جنگ قرهباغ) همکاری کرده است (Smith, 2020, 590).