چکیده:
در حال حاضر، جریان صدر مهمترین و تاثیرگذارترین جریان سیاسی ـ اجتماعی عراق محسوب میشود و رهبر این جریان، مقتدی صدر، از جایگاه برجستهای در بین سیاسیون عراقی برخوردار است. جریان صدر که در مکتب فکری و عملی آیتالله شهید سیدمحمد صدر ریشه دارد، در سالهای پس از 2003، بهتدریج به یکی از مهمترین جریانهای سیاسی عراق تبدیل شد و رهبر جوان آن توانست سرمایه اجتماعی قابل توجه این جریان را به سرمایه سیاسی بزرگی تبدیل کند؛ تا حدی که در انتخاباتهای پارلمانی عراق در سالهای 2018 و 2021، جریان صدر با کسب بیشترین کرسی پارلمانی به محور تشکیل دولت در عراق تبدیل شد. پس از برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی عراق در اکتبر 2021، در حالی که تصور میشد با توجه به پیروزی تقریبا قاطع جریان صدر و کسب 73 کرسی توسط این جریان، دولت جدید عراق بهزودی تشکیل و پروسه سیاسی تکمیل شود، روند تشکیل دولت با موانع جدی روبهرو شد و کماکان چشمانداز روشنی برای حل پایدار اختلافات و بنبست سیاسی عراق وجود ندارد. این مقاله با مسلّم تلقی کردن این پیشفرض که جریان صدر و رهبر آن یکی از اصلیترین و مهمترین عوامل موثر در پیدایش وضع موجود هستند، بررسی کنش صدر در تحولات اخیر را بهعنوان هدف خود برگزیده است. یافتههای مقاله نشان میدهد کنش مقتدی صدر از الگوی کنشهای پوپولیستی پیروی میکند و مقتدی صدر با اتخاذ رویکردهای پوپولیستی در عرصههای ایدئولوژی، گفتمان و کنش سیاسی تلاش میکند فضای سیاسی ـ اجتماعی عراق را به نفع خود مدیریت کند.
Currently, the Sadr movement is considered the most important and
influential political-social movement in Iraq, and the leader of this
movement; Moqtada Sadr has a prominent position among Iraqi politicians.
The Sadr movement, which is rooted in the school of thought and practice of
Ayatollah Martyr Seyyed Mohammad Sadr, in the years after 2003,
gradually became one of the most important political movements in Iraq, and
its young leader was able to turn the significant social capital of this
movement into a great political capital. So much so that in the Iraqi
parliamentary elections in 2018 and 2021, Sadr's movement became the axis
of government formation in Iraq by winning the most parliamentary seats.
After holding early Iraqi parliamentary elections in October 2021, while it
was thought that the new Iraqi government would soon be formed and the
political process would be completed due to the almost decisive victory of
the Sadr movement and the acquisition of 73 seats by this movement, the
process of forming a government faces serious obstacles. faced, and there is
still no clear perspective for a lasting solution to Iraq's political deadlock and
differences. This article, considering the premise that Sadr's movement and
its leader are one of the main and most important factors in the emergence of
the current situation, has chosen as its goal to examine Sadr's actions in
recent developments. The findings of the article show that Moqtada Sadr's
actions follow the pattern of populist actions and Moqtada Sadr tries to
manage the political-social atmosphere of Iraq for his own benefit by
adopting populist approaches in the fields of ideology, discourse and
political action.
خلاصه ماشینی:
رفتارشناسی مقتدی صدر در تحولات اخیر عراق احمد زارعان 1 تاریخ دریافت: 20/02/1401 تاریخپذیرش نهایی: 10/03/1401 چکیده در حال حاضر، جریان صدر مهمترین و تأثیرگذارترین جریان سیاسی ـ اجتماعی عراق محسوب میشود و رهبر این جریان، مقتدی صدر، از جایگاه برجستهای در بین سیاسیون عراقی برخوردار است.
واژگان کلیدی عراق، مقتدی صدر، پوپولیسم استادیار دانشکده و پژوهشکده مطالعات بینالملل دانشگاه جامع امام حسین(ع) مقدمه پس از سقوط صدام در آوریل سال 2003، سیاست و حکومت در عراق تحت تأثیر نیروهای سیاسی ـ اجتماعی جدیدی قرار گرفت که تا پیش از این تاریخ، به دلیل استبداد و اختناق سیاسی رژیم بعث، امکان کنشگری نداشتند.
مقتدی صدر خود را فرزند یک مرجع عربی میداند و با این ادعا که در زمان خفقان و سرکوب رژیم صدام، خاندان صدر در عراق ماندند؛ سایر احزاب و جریانهای سیاسی شیعه را به عافیتطلبی متهم میکند.
بسیج هواداران برای اعمال فشار در بین همه احزاب و جریانهای سیاسی عراقی اعم از شیعه، سنی و کرد جریان صدر از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردار است.
در واقع، مقتدی صدر با این اقدام خود، شرایط را برای انتخاب رئیسجمهور و نخستوزیر مورد نظر چارچوب هماهنگی و احزاب و جریانهای متحد آن فراهم کرد.
پس از سقوط رژیم صدام، مقتدی صدر میراث اجتماعی پدر خود را تصاحب کرد و به رهبر یکی از جریانهای سیاسی اصلی عراق تبدیل شد.
از آنجا که جریان صدر یک جریان شخصمحور است که حول آیتالله شهید سیدمحمد صدر و پس از آن، حول فرزند ایشان مقتدی صدر شکل گرفته است، برای بررسی این جریان سیاسی باید رهبر و شخص محوری آن را مورد مطالعه قرار داد.