چکیده:
سکونتگاههای روستایی به عنوان کوچکترین واحد جغرافیایی، تحتتأثیر عوامل مختلفی در بستر جغرافیایی و در قالب روابط انسان و محیط شکل گرفتهاند. نواحی روستایی در سرتاسر جهان تمایل به ارائه خصوصیات مشابهی را دارند. جمعیتها بطور فضایی پراکنده هستند. کشاورزی اغلب وجه غالب و مسلط بوده و در پارهای از مواقع بخش اقتصادی و فرصتهای لازم برای بسیج منابع با محدودیت روبرو میباشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل ساختار جمعیت سکونتگاههای روستایی در استان سیستان و بلوچستان تنظیم گردید. روش تحقیق با توجه به موضوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی و هدف از نوع کاربردی بوده و دادهها به روش اسنادی گردآوری شده است. جامعه آماری در این مطالعه، تمام سکونتگاههای روستایی استان سیستان و بلوچستان در سال 1395 را دربرمیگیرد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای همبستگی فضایی در نرمافزار ژئودا و Moran’s Iاستفاده شد. نتایج حاصل از همبستگی موران نشان میدهند که مقدار همبستگی فضایی در همه موارد در سطح اطمینان 95% معنادار و مثبت میباشد و از نظر الگوی فضایی، تفاوتهای معناداری در آنها وجود دارد. همچنین، همواره اختلاف زیادی بین مناطق مختلف استان از نظر توزیع معیارهای مشخص شده وجود دارد.
Rural settlements, as the smallest geographical unit, have been formed under the
influence of various factors in the geographical context and in the form of humanenvironment
relations. Rural areas around the world tend to offer similar
characteristics. Populations are spatially dispersed. Agriculture is often dominant
and in some cases the economic sector and the opportunities to mobilize resources
are limited. The aim of this study is to evaluate and analyze the population structure
of rural settlements in Sistan and Baluchestan province. The research method is
descriptive-analytical according to the research topic; the purpose is applied and
the data have been collected by documentary method. The statistical population in
this study includes all rural settlements in Sistan and Baluchestan province in 2016.
Spatial correlation tests in Geoda software and Moran’s I have been used to analyze
the data. The results of Moran correlation show that the amount of spatial
correlation is significant and positive in all cases at the 95% confidence level and
there are significant differences in terms of spatial pattern. Also, there is always a
big difference between different regions of the province in terms of distribution of
specified criteria.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي و تحليل ساختار جمعيت سکونتگاه هاي روستايي (مطالعه موردي: استان سيستان و بلوچستان ) سيد غلامرضا ميري ١، گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامي، زاهدان ، ايران سجاد پودينه ، گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامي، زاهدان ، ايران مرتضي صادق بختياري، گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامي، زاهدان ، ايران زهرا سرابندي، گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامي، زاهدان ، ايران تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٠٣/٢٤ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٠٦/٢٥ چکيده سکونتگاه هاي روستايي به عنوان کوچکترين واحد جغرافيايي، تحت تأثير عوامل مختلفي در بستر جغرافيايي و در قالب روابط انسان و محيط شکل گرفته اند.
سوال اصلي پژوهش اين است که وضعيت توزيع ساختارهاي جمعيتي سکونتگاه هاي روستايي در استان سيستان و بلوچستان چگونه است ؟ پيشينه پژوهش فيروزنيا (١٣٩٦)، عوامل موثر بر ماندگاري جمعيت بزرگسال در روستاها ي حاشيه کلانشهرها « نمونه دهستان سولقان ـ شهرستان تهران » به اين نتيجه رسيده است که جمعيت بزرگسال روستاهاي مورد مطالعه تحت تاثير دو عامل تشويق کننده هاي ماندگاري در روستا و اجبارکننده يا موانع مهاجرت از روستا به شهر، در روستا باقي مانده اند.
روش پژوهش در اين تحقيق از روش توصيفي- تحليلي استفاده شده است و جنبه کاربردي دارد که در آن با بهره گيري از شاخص هاي ساختارهاي جمعيتي به ارزيابي و تحليل ساختار جمعيت سکونتگاه هاي روستايي استان سيستان و بلوچستان پرداخته شد.
در همين ارتباط ، در اين مطالعه ، ساختار جمعيت سکونتگاه هاي روستايي استان سيستان و بلوچستان ارزيابي و تحليل شده است .
The aim of this study is to evaluate and analyze the population structure of rural settlements in Sistan and Baluchestan province.