چکیده:
برنامههای آمایش سرزمین در سطوح ملّی و منطقهای، جهت دستیابی به توسعه، حفظ آراستگی و توازن منطقهای و ارائه چارچوب عملیاتی برای هر استان در راستای تحقق راهبردهای توسعه ملّی با رعایت کامل ملاحظات زیستمحیطی و توانمندیهای مناطق، بسیار راهگشا است. در میان اسناد آمایشی کشور، تدوین، مطالعه، بررسی و اجرای سند آمایش استان تهران به عنوان پایتخت کشور که مرکزیّت اداری، سیاسی، اقتصادی، خدماتی، بازرگانی و نظامی نیز دارد، از اهمّیّت بالایی برخوردار است. در این مطالعه جهت ارزیابی بخش اقتصادی سند آمایش استان تهران، با استفاده از آمارهای منطقهای سال 1393، جدول داده-ستانده تک منطقهای استان تهران به روش FLQ-RAS محاسبه شده است. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به یک سوال اساسی هستیم: آیا بخشهای کلیدی معرفی شده در سند آمایش استان تهران با بخشهای کلیدی استخراج شده از جدول داده- ستانده منطقهای مطابقت دارند؟ نتایج حاکی از وجود تفاوتهایی میان بخشهای کلیدی معرفی شده در سند آمایش استان با بخشهای کلیدی استخراج شده در این پژوهش است؛ بنابراین، اگر برنامههای مدیریّتی استان مبتنی بر سند آمایش استان تهران باشد، به جهت تفاوتهای مزبور، هدفمند شدن فعّالیّتهای اقتصادی و الویّتگذاری مناسب در تخصیص منابع محدود صورت نخواهد گرفت و مشکلات ناشی از آن همواره استان را تهدید خواهد کرد.
Spatial planning programs at the national and regional levels are very helpful in achieving development, maintaining the balance of the regions and providing an operational framework for each province in order to implement national development strategies (of course, with full consideration of environmental considerations and regional capabilities). Among the country's spatial planning documents, the compilation, study, review and implementation of the Spatial planning document of Tehran province as the capital of the country, which also has administrative, political, economic, service, and commercial centers, is of great importance. In this study by using of 1393 regional statistics, a regional input-output coefficients for Tehran province is calculated based on FLQ-RAS method. In this research, we seek to answer an important question: Do the key sections introduced in the Tehran province Spatial planning document correspond to the key sections extracted from the regional data-output table? The results indicate that there is a difference between the key sections of the provincial Spatial planning document and the sections extracted in this study; Therefore, despite the existence of theoretical and practical shortcomings in Spatial planning in Iran, Even if the province's Spatial planning are based on a planning document, Due to these differences, Targeting economic activities and proper prioritization will not be done in allocating limited resources, and the resulting problems will always threaten the province.
خلاصه ماشینی:
دو فصلنامه تحلیلهای اقتصادی توسعه ایران دانشگاه الزهرا دوره 8، شماره 2، شماره پیاپی 22، پاییز و زمستان 1401 صفحات 110-87 مطالعه نظری و تجربی سند آمایش استان تهران 1 عارفه عبدالهزاده 2 و اسماعیل صفرزاده 3 تاریخ پذیرش: 30/11/1401 تاریخ دریافت: 11/06/1400 چکیده برنامههای آمایش سرزمین در سطوح ملّی و منطقهای، جهت دستیابی به توسعه، حفظ آراستگی و توازن منطقهای و ارائه چهارچوب عملیاتی برای هر استان، در راستای تحقق راهبردهای توسعه ملّی، با رعایت کامل ملاحظات زیستمحیطی و توانمندیهای مناطق، بسیار راهگشا است.
در این مطالعه، جهت ارزیابی بخش اقتصادی سند آمایش استان تهران، با استفاده از آمارهای منطقهای سال 1393، جدول داده - ستانده تک منطقهای استان تهران با روش ترکیبی جدید FLQ-RAS محاسبه شده است.
در این پژوهش، بهدنبال پاسخگویی به یک سؤال اساسی هستیم: آیا بخشهای کلیدی معرفی شده در سند آمایش استان تهران که با روش AFLQij محاسبه شده است، با بخشهای کلیدی استخراج شده از جدول داده - ستانده منطقهای مطابقت دارند؟ نتایج، حاکی از وجود تفاوتهایی میان بخشهای کلیدی معرفی شده در سند آمایش استان با بخشهای کلیدی استخراج شده در این پژوهش است؛ بنابراین، اگر برنامههای مدیریّتی استان مبتنی بر سند آمایش استان تهران باشد، به جهت تفاوتهای مزبور، هدفمند شدن فعّالیّتهای اقتصادی و اولویّتگذاری مناسب در تخصیص منابع محدود، صورت نخواهد گرفت و مشکلات ناشی از آن، همواره استان را تهدید خواهد کرد.
با توجّه به اینکه در بخش داده - ستانده سند آمایش استان تهران جهت ارائه شمایی بهتر از وضعیّت استان، حسابهای منطقهای و جدول محاسبه شده به روش سهم مکانی در 55 و 8 بخش تجمیع شده است، در این پژوهش نیز محاسبات و تحلیلها متناسب و در نزدیکترین حالت، با آن ساماندهی شده است (جدول1) 1 .