تحلیل روان شناختی شخصیّت کودک از دیدگاه مولوی مقاله

در میان تعالیم و آموزه‌های روان شناسانه مولوی، نگرش او به شخصیّت مستقل و هویّت جداگانه کودک به طرز قابل توجّهی، جلب نظر می‌نماید. مولوی با توجّه به ساحت بیرونی و درونی انسان و با نگرش روان شناسانه، دورۀ کودکی را برای رشد و بلوغ جسمی، رشد فکری و عقلی هر فردی، ضروری و قهری می‌داند که توقف غیرطبیعی در این مرحله، نشان خامی و نقصان شخصیّت در دورة جوانی و میان سالی خواهد شد. بنابر این مقاله فوق به روش تحلیلی بوده و به بررسی نگرش روان شناسانه مولوی به شخصیّت کودک می‌پردازد که یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مولوی در قرن سیزده میلادی بسیاری از مباحث روان شناسی کودک هم چون: کودک و رشد، کودک و تربیت، کودک و گریه، کودک و شادی، کودک و تغذیه، کودک و بازی را در زوایای پیدا و پنهان شخصیّت کودک واکاوی می‌کند که امروزه در قالب نظریّه، توسّط روان شناسان رشد و تکامل حسی و ادراکی ارائه شده است.

Among the psychological teachings of Maulavi, his attention to the independent character of the child is remarkably appealing. Regarding the external and internal structure of human being and by psychological approach, he considers it essential and vital in child’s growth and maturity which unnatural block in this level will show the deficiency of his / her character in maturity and adulthood. We have tried, in this article, and in an analytic method to study the way Maulana surveys the child’s character psychologically. The findings indicate that Maulana, in the thirteenth century explores most of the discussions about child’s psychology such as: child and growth. Child and education, child and crying, child and joy, child and nutrition, child and playing in the visible and invisible corners of child’s character which have been offered by the growth and sensitive and cognitive complement psychologists in the mold of theory.

بنابر این مقاله فوق به روش تحلیلی بوده و به بررسی نگرش روان شناسانه مولوی به شخصيّت کودک می‌پردازد که یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مولوی در قرن سیزده میلادی بسیاری از مباحث روان شناسی کودک هم چون: کودک و رشد، کودک و تربیت، کودک و گریه، کودک و شادی، کودک و تغذیه، کودک و بازی را در زوایای پیدا و پنهان شخصيّت کودک واکاوی می‌کند که امروزه در قالب نظریّه، توسّط روان شناسان رشد و تکامل حسی و ادراکی ارائه شده است. حال عرفی شیرازی این حقیقت را این گونه بیان می‌کند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} از این رو با تمهید این مقدّمه برای تقریب ذهن مخاطب به موضوع پژوهش، ما در این مقاله برآنیم با توجّه به شخصيّت کودک و اهمّيّت خاصّ دورۀ کودکی در شکل دهی شخصيّت انسان در دوره‌های دیگر زندگی، به تبیین و تحلیل نگرش های روان شناسانۀ مولوی بپردازیم. » (زرین کوب، 1378 : ۸۱) بنابراین طرز تلقّی، مولوی، شادی را امری فطری، طبیعی و عطّیه الهی می داند که در نهاد کودکان به ودیعه نهاده شده است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مولوی در نگرش روان شناسانه، مقولۀ ‌شادی را امری هیجانی می‌داند؛ لذا با رویکرد به روان شناسی بازی، اوج هیجانِ حاصل از شادی کودکان را در بازی و سرگرمی می‌بیند و به تأثیر شگرف آن در حالات و روحیات کودک اشاره می‌کند و می‌گوید: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} کودک و تغذیه یکی از دست آوردهای مهمّ دانشمندانِ علوم تغذیۀ‌ متأخر، دربارۀ کیفیّت و کمیّت تغذیه انسان، متناسب با سنین رشد جسمی و فکری در دوره های مختلف زندگی می باشد.