تأثیر اعتماد بر تمایل به رفتار اطلاع‌جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز مقاله

هدف: هدف پژوهش حاضر کشف تأثیر اعتماد و زیرمؤلفه‌های آن بر رفتارهای اطلاع‌جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. روش: پژوهش حاضر به‌لحاظ ماهیت داده‌ها کمّی و به‌لحاظ نحوه گردآوری داده‌‌ها از نوع توصیفی-هم‌بستگی است. نمونه پژوهش شامل 302 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود. برای گردآوری داده‌‌ها از پرسش‌نامه‌ تمایل به رفتار اطلاع‌جویی مشارکتی و پرسش‌نامه کستا و اندرسون (2011) استفاده شد. برای سنجش روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه‌ها، از نظرات هفت متخصص علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی استفاده شد. پایایی هر دو پرسش‌نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. یافته‌ها: نتایج این پژوهش شواهد بیشتری فراهم آورد که تمایل به رفتار اطلاع‌‌جویی مشارکتی می‌‌تواند توسط متغیر اعتماد با میزان (5/40 درصد) پیش‌‌بینی شود. از میان زیرمؤلفه‌‌های اعتماد، زیرمؤلفه قابلیت اعتماد ادراک‌شده بیشترین تأثیر (9/32 درصد) را بر تمایل به رفتار اطلاع‌‌جویی مشارکتی داشت و بعد از آن رفتارهای همیارانه (8/31 درصد) و تمایل به اعتماد (9 درصد) تمایل به رفتارهای اطلاع‌‌جویی مشارکتی را پیش‌‌بینی می‌‌کنند. البته، اعتماد در کنار تأثیرات مثبتی که دارد می‌تواند تأثیراتی منفی هم داشته باشد، بدین معنا که سطوح بالاتر اعتماد لزوماً همکاری را تشویق نمی‌کند؛ زیرا اعتماد کامل باعث می‌شود که افراد به دیگران متکی شوند و دیگر نظارتی بر فرایند کار نداشته باشند و یا اینکه میدان را برای سوءاستفاده دیگران مهیا کنند. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت نقش اعتماد در فعالیت‌های مشارکتی، تاکنون پژوهشی که نقش این مهم را در رفتارهای اطلاع‌جویی مشارکتی بررسی کرده باشد مشاهده نشد. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به شناخت بیشتر عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای اطلاع‌جویی مشارکتی منجر شود. همچنین، نتایج این پژوهش به پژوهشگران، استادان و مدیران کمک خواهد کرد تا با شناخت زیرمؤلفه‌‌های مهم اعتماد، بر تقویت و بهبود این زیرمؤلفه‌‌ها در جهت تسهیل تمایل به رفتار اطلاع‌‌جویی مشارکتی گام بردارند.

Purpose: Today, Collaborative information seeking behavior has been an issue of concern to many researchers and is considered necessary to meet the information needs and solve problems that are difficult and complex for individuals. The purpose of this study is to identify the impact of trust on collaborative information seeking behaviors of postgraduate students of Shiraz University. Method: The present study is quantitative in terms of the nature of the data and descriptive-correlational in terms of the data collection method. The statistical population included all graduate students of Shiraz University in 1399, and the sample consisted of 302 students from different faculties who were selected based on Morgan table. Data collection was carried out through two questionnaires. The first questionnaire measured the tendency to collaborative information seeking behavior, which was made through studying the texts related to the field of collaborative information seeking behavior, and by extracting related items. Furthermore, the questionnaire of Costa and Anderson (2011) was used to measure the level of trust. In order to measure the validity of the form and content of the questionnaires, the opinions of seven experts in information science and epistemology were used. The reliability of the collaborative information seeking behavior questionnaire using Cronbach’s alpha coefficient with a value of 0.91 and the reliability of the trust questionnaire for the subcomponents of trust, i.e. the tendency to trust, perceived trustworthiness, cooperative behaviors and monitoring behaviors, were obtained 0.78, 88. 0, 0.87 and 0.70 respectively. Findings: The results of this research provided further evidence that the tendency to collaborative information seeking behavior can be predicted by the variable of trust (40. 5%). Among the sub-components of trust, the perceived trustworthiness sub-component had the greatest effect (32. 9%) on the tendency to collaborative information seeking behavior, followed by cooperative behaviors (31.8 %) and the propensity to trust (9 %), are placed. Indeed, in addition to its positive effects, trust can also lead to negative effects; In other words, higher levels of trust do not necessarily encourage cooperation because complete trust makes people rely on others and no longer have control over the work process or create a field for others to abuse. Originality/value: Despite the potential for trust in predicting collaborative activities, no research has been conducted to examine the role of trust in collaborative information seeking behaviors. The results of the research can lead to a better understanding of the factors affecting collaborative information seeking behaviors. The results of this study will also help all researchers, professors and managers to identify important sub-components of trust, to strengthen and improve these sub-components, and facilitate the desire for collaborative information-seeking behavior.

همان طور که پيشتر اشاره شد، نتايج ماتريس هم بستگي نشان داد بين تمايل به رفتار اطلاع جويي مشارکتي و همة زيرمؤلفه هاي اعتماد رابطه اي مثبت و معنادار وجود دارد. از ديگر نتايج اين پژوهش اين بود که از ميان زيرمؤلفه هاي اعتماد، متغير قابليت اعتماد ادراکشده بيشترين تأثير (مثبت ) را بر متغير تمايل به رفتار اطلاع جويي مشارکتي داشت . Pinxten & Lievens شد، گرچه پژوهشي که نقش اعتماد در رفتار اطلاع جويي مشارکتي و زيرمؤلفه هاي آن را بررسي کرده باشد مشاهده نشد، اما نتايج اين پژوهش را ميتوان با توجه به پژوهش هايي که به نقش اعتماد در فعاليت هاي تيمي و مشارکتي اشاره کرده اند تبيين کرد. Undersanding collaborative tourism information searching to support online travel planning. Group trus, communication media, and interactivity: Toward an integrated model of online collaborative learning. Triggers and srategies related to the collaborative information-seeking behaviour of researchers in ResearchGate. Characterisics of collaborative information seeking activities during group trip planning: A preliminary sudy. Collaborative information seeking behavior: Concepts and theories. Factors and outcomes of collaborative information seeking: A mixed sudies review with a framework synthesis. Collaborative information seeking: A literature review. (2017), Research agenda for social and collaborative information seeking. Collab-Analyzer: An environment for conducting web-based collaborative learning activities and analyzing sudents’ information-searching behaviors. Collaborative Information Searching as Learning in Academic Group Work. The efect of trus on collaborative information seeking behavior of posgraduate sudents of Shiraz University. Triggers and barriers of collaborative information behavior (CIB) among physicians: A qualitative sudy.