تعیین شاخص‌های بهره‌وری منابع انسانی در سازمان‌های علمی و فناورانه مقاله

ساده‌ترین توصیف بهره‌وری انجام درست‌ کار است. بهره‌وری می‌تواند از ابعاد مختلف مثل بهره‌وری انرژی، سرمایه، نیروی انسانی، تجهیزات و... مورد بررسی قرار گیرد. بهره‌وری منابع انسانی یکی از مهم‌ترین ابعاد آن بوده و به‌کارگیری صحیح سایر منابع نیز درگرو بهره‌ور بودن آن است. شناسایی و توصیف شاخص‌های بهره‌وری در ابعاد مختلف از قدم‌های اساسی مدیریت بهره‌وری می‌باشد. این امر در سازمان‌های علمی و فناورانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان و خبرگان سازمان‌های علمی و فناورانه بوده که در این مقاله شاخص‌های مذکور با حجم نمونه 350 از طریق پرسش‌نامه با استفاده از روش‌های کیفی تحلیل محتوا و تحلیل مضمون و تحلیل عاملی تاییدی و با استفاده از نرم‌افزارهای MAXQDA، SPSS و AMOS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از یافته‌ها و تحلیل ضرایب مسیر عاملی تاییدی نشان می‌دهد پنج شاخص کلی "برنامه‌ریزی اثربخش و کارا"، " عوامل مالی و فناورانه"، " انگیزه، تعهد و روحیه کار تیمی"، " رقابت‌پذیری و توسعه" و "دانش، مهارت و تفکر سیستمی" مهم‌ترین شاخص‌های بهره‌وری منابع انسانی در سازمان‌های علمی و فناورانه محسوب می‌شود به‌طوری‌که ضریب شاخص دانش، مهارت و تفکر سیستمی کمترین ضریب و شاخص برنامه‌‌ریزی اثربخش و کارا بیشترین ضریب را در مدل نهایی دارد. بر این اساس سازمان‌های علمی و فناورانه جهت افزایش بهره وری منابع انسانی خود، بایستی به مهارت‌های تیم سازی، توسعه فرایند تصمیم غیر متمرکز، تقویت روحیه مشارکت پذیری در کنار عواملی نظیر ارتقاء سطح کیفیت تجهیزات، فناوری‌ها و مسائل مالی توجه ویژهای داشته باشند.

Productivity can be studied from different dimensions such as energy efficiency, capital, manpower, equipment, etc. Productivity of human resources is one of its most important dimensions and the correct use of other resources also depends on its productivity. Identifying and describing productivity indicators in different dimensions is one of the basic steps of productivity management. This is especially important in scientific and technological organizations. In the current study, the statistical population includes managers and experts of scientific and technological organizations. In this article, the mentioned indicators, with a sample size of 350 were reviewed through a questionnaire using qualitative methods of content analysis and content analysis and confirmatory factor analysis using MAXQDA, SPSS and AMOS software. The results revealed five general indicators: "effective and efficient planning", "financial and technological factors", "motivation, commitment and teamwork spirit","competitiveness and development" and "knowledge, skills and system thinking" as the most important indicators of human resource productivity in scientific and technological organizations. The indicator of knowledge, skills and system thinking has the lowest coefficient and that of effective and efficient planning has the highest coefficient in the final model. Accordingly, to increase the productivity of their human resources, scientific and technological organizations should pay special attention to team building skills, development of decentralized decision processes, strengthening the spirit of participation along with factors such as improving the quality of equipment, technologies and financial issues.