چکیده:
سبک زندگی مقولهای میان رشتهای است که در سالهای اخیر جامعهشناسان، روانشناسان ،دین پژوهان و سایر پژوهشگران علوم انسانی آن را مورد توجه قرار داده اند. اهمیت این مبحث در مطالعات تاریخ فرهنگی و اجتماعی از آن روست که سبک زندگی مبین جنبه های ملموس فرهنگ ونظام ارزشی دریک جامعه و عنصرهویت بخش فرد وگروههای اجتماعی است. مقاله حاضر در نظر دارد از طریق بررسی الگوهای حیات اجتماعی (تغذیه، سبک پوشش، نحوه گذران اوقات فراغت) و باورهای مردم در دوره قاجار چشماندازی از سبک زندگی و عوامل تغییر و تحول آن را در این دوره نشان دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که پایگاه طبقاتی، جنسیت ، باورهای مذهبیو نوگرایی در تمایز الگوهای سبک زندگی وتحول آن در دوره قاجارتاثیر داشته است؛اما میزان این تاثیرگذاری ودامنه آن درمواردی تحت الشعاع برخی متغیرهای میانجی و واسطه ای نظیر مناسبات قدرت ، وویژگی های فردی قرار گرفته است.
Lifestyle is an interdisciplinary category that has attracted the attention of sociologists, psychologists, and other humanities researchers in recent years. This topic is also important in the study of cultural and social history from various aspects. The present article intends to show the perspective of lifestyle and factors of change in the Qajar period by examining nutrition patterns, clothing style, leisure time and people's beliefs in the Qajar period. The findings of this study show the impact of class status, gender and religious beliefs on lifestyle differentiation in this period. In addition, the relationship with the West and the advent of modernity has played a key role in the evolution of the lifestyle patterns of Qajar Iranians
خلاصه ماشینی:
جستارهای تاریخی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی (مقالۀ علمی ـ پژوهشی )، سال یازدهم ، شمارة دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٩ عوامل موثر بر گزینش الگوهای سبک زندگی در دورة قاجار زهرا علی زاده بیرجندی * چکیده سبک زندگی مقوله ای میان رشته ای است که در سال های اخیـر جامعـه شناسـان ، روان شناسـان ، دین پژوهان و سایر پژوهشگران علوم انسانی آن را مـورد توجـه قـرار داده انـد.
در ذیل برای هریک از ابعاد دینداری شواهدی از دوره قاجار ارائه شده است : ـ باورهای اعتقادی :اعتقاد به یگانگی خـدا ورسـالت پیـامبر (ص )وتکـرار آن در اذان و نماز، خواندن اذان واقامه درگـوش نـوزاد ( مـونس الدولـه :٧٩ )،فراگـرفتن قـرآن و شرعیات واصول اعتقادی در مکتب (شمیم ،١٣٧٨ : ٣٧٢)؛ ـ بعد مناسکی :انجام فریضه های دینی ،نماز، روزه وخواندن ادعیه ،جشن گـرفتن اعیـاد مذهبی ،سفرهای زیارتی(مکه ، کربلا ٢٣٢)، ـ بعد تجربی (عواطف دینی): ارادت به اهلبت ، حمل جنازه اموات بـه عتبـات عالیـات (پولاک :٢٥ ) 124 ـ بعد فکری (دانش دینی ): مـدارس وحـوزه هـای دینـی ،نگـارش آثـار دینـی ماننـد فرائــد الاصــول ، المکاســب توســط شــیخ مرتضــی انصــاری و کفایــه الاصــول در روش شناسی فقه توسط ملا محمد کاظم خراسانی وردیه نویسـی برشـبهات مخالفـان دین مانند سیف الامه نراقی(الگار ، ١٣٦٩ :١٦٨ و ٢٥١ )؛ ـ بعدییامدی: مناسبات دین و دولـت (الگـار، ١٣٦٩)، سـنت وقـف (ملـک زاده ، ١٣٨٥: ١٠٣) اصل محرمیت ودرون گرایی در معمـاری ایـن دوره (پـولاک : ٥٠ ).