چکیده:
یحیی علوی فرد از شاعران برجسته در حوزه شعر کودک و نوجوان است که در سالهای اخیر در این زمینه با انتشار آثار موفق، به شهرت و محبوبویت به ویره نزد دانشگاهیان این رشته علمی ـ ادبی رسیده است. او در آثارش از تشبیه و انواع آن برای تاثیرگذاری بیشتر کلام و نفوذ در خاطر مخاطب به خوبی بهره برده است. در این مقاله که با نظر به نقد ادبی نوین و با محوریت آثار یحیی علوی فرد نوشته شده تلاش شده تا تمام گونههای تشبیه که شاعر برای بیان مقصود خود بدان توجه داشته استخراج شده و مورد تحلیل قرار گیرد. برای انجام این پژوهش تمام آثار چاپ شده شاعر، مورد کاوش قرار گرفته و هر جا نمونهای از تشبیه که در تاثیرگذاری بیشتر کلام دخیل بوده، شرح داده شده است. و در پایان پس از نگاهی توصیفی ـ آماری به این آثار، روشن شد که شاعر بیش از هر آرایه دیگری به تشبیه نظر داشته و تقریبا از همه انواع تشبیه در خلال سرودههایش استفاده کرده؛ اما نظر به اینکه مخاطب شعر کودک و نوجوان بوده، از تشبیه حسی به حسی و تشبیه کامل با ذکر تمام ارکان آن بیشترین بهره را برده است.
خلاصه ماشینی:
و در پایان پس از نگاهی توصیفی ـ آماری به این آثار، روشن شد که شاعر بیش از هر آرایه دیگری به تشبیه نظر داشته و تقریباً از همه انواع تشبیه در خلال سرودههایش استفاده کرده؛ اما نظر به اینکه مخاطب شعر کودک و نوجوان بوده، از تشبیه حسی به حسی و تشبیه کامل با ذکر تمام ارکان آن بیشترین بهره را برده است.
علوی فرد در بیشتر تشبیهاتش سعی میکند به سادگی عبور نکند؛ او مثل بارها و بارهای قبل در اینجا نیز در تشبیه خود بین واژههای خزان و بهار و در تشبیه کامل: خزان عصر جمعه/ شبیه صبح شنبه، شروع کار و بار است/ بین واژهی جمعه و شنبه به نحوی تضاد برقرار کرده است؛ این در صورتی ست که دو تشبیه را با یک مشبه، به هم درآمیخته و زیبایی آن را دو چندان کرده است.
از تشبیهات نادری که علوی فرد در آثار شعری خود برای کودک و نوجوان از آن بهره میبرد (تشبیه تسویه) است، این نوع تشبیه، بسیار خاص و به نحوی غافلگیرانه است.
تشبیه خاصّ دیگری که علوی فرد در اشعار کودکانه اش از آن بهره میگیرد « تشبیه مفروق» است؛ این نوع تشبیهات در ادبیات نظم کودک بسیار کمیاب اند، تشبیهی که در این شعرک رخ داده است و دو مشبهُ بِه، در کنار مشبه خود بلافاصله ذکر شدهاند.
علوی فرد در شعر « فصل تقسیم رویش» به صورت متوالی چندین تشبیه کامل ساخته و در همهی تشبیهاتش نوجوانی را به تصویر میکشد که در یک موقعیت خاص قرار گرفته است و باید هوشیارنه متوجه این دوره از زندگی خود باشد.