چکیده:
تابعیت از مسائل اساسی در حقوق اساسی آدمی است. پیش از تصویب قانون مدنی در ایران، قانون تابعیت به تصویب رسید اما در سال 1313 قانون مدنی به صورت کامل به این موضوع پرداخت. با شروع جنگ شوروی با افغانستان سیل مهاجرت مردان افغانستانی به ایران شروع شد. برخی از این مردان با زنان ایرانی ازدواج کردند. فرزندان حاصل از این ازدواج با چالش تابعیت روبرو گردیدند. قانون مدنی مصوب 1313 به موضوع تابعیت پرداخته است. قانون مذکور در مورد تابعیت از مادر دارای ابهامات و چالش هایی بود. در سال 1385 مجلس شورای اسلامی ماده واحده ای را به تصویب رساند که آن ماده واحده نیز نتوانست مشکل را حل کند. در نهایت در سال 1398 ماده واحده دیگری از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که دارای ابهامات و مشکلاتی است.افغانستان کشوری در همسایگی ایران است. بخش عمده ای از افغانستان جزء قلمرو ایران بوده است در اواخر دوران سلسله افشاریه بخش های شرقی افغاننستان از سوی یکی از سرداران نادرشاه جدا گشت و کشوری جدید شکل گرفت. در سال 1979 میلادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی جریانات چپ کمونیستی در افغانستان اقدامات نظامی را شروع کردند. در سال 1980 با حمله شوروی به افغانستان موج مهاجرت شهروندان افغانستان به سوی ایران شروع شد
Citizenship is one of the basic issues in the basic human rights. Before the approval of the civil law in Iran, the citizenship law was approved, but in 1313, the civil law fully dealt with this issue. With the start of the Soviet war with Afghanistan, a flood of Afghan men migrated to Iran. Some of these men married Iranian women. The children of this marriage faced the challenge of citizenship. The civil law approved in 1313 deals with the issue of citizenship. The aforementioned law regarding citizenship from the mother had ambiguities and challenges. In 1385, the Islamic Council approved a single article, which could not solve the problem. Finally, in 2018, another single article was approved by the Islamic Council, which has ambiguities and problems. Afghanistan is a country in the neighborhood of Iran. A major part of Afghanistan has been a part of Iran's territory. At the end of the Afsharia dynasty, the eastern parts of Afghanistan were separated by one of Nader Shah's generals and a new country was formed. In 1979, after the victory of the Islamic Revolution, the communist left forces started military actions in Afghanistan. In 1980, with the Soviet invasion of Afghanistan, the wave of migration of Afghan citizens to Iran began
خلاصه ماشینی:
»(قانون مدني) محتواي بند چهارم ماده ذکر کرده اســت که هر کســي که يکي از والدينش متولد ايران باشــد و خودش نيز متولد ايران باشـد داراي تابعيت ايران خواهد بود؛ اما حقوقدانان آن را براي مادر ايراني و پدر غير ايراني پنداشـتند(امامي،١٨٣:١٣٨٣) حال آن که در محتواي اين بند حتي اگر هر دو والدين غير ايراني باشـــد باز هم اين امکان وجود دارد.
در اين ماده واحد ذکر شـده اسـت :« فرزندان حاصـل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي که در ايران متولد شـده يا حداکثر تا يک سـال پس از تصـويب اين قانون در ايران متولد مي شـوند مي توانند بعد از رسـيدن به ســن هجده ســال تمام تقاضــاي تابعيت ايراني نمايند.
وزارت کشـور نسـبت به احراز ولادت طفل در ايران و صـدور پروانه ازدواج موضـوع ماده ١٠٦٠ قانون مدني اقدام مي نمايد و نيروي انتظامي نيز با اعلام وزارت کشــور پروانه اقامت براي پدر خارجي مذکور در اين ماده صـادر مي کند.
در چنين شـرايطي در سـال ١٣٩٨ مجلس شـوراي اسـلامي ماده واحده جديدي را به تصـويب رسـاند که به شــرح ذيل اســت :« فرزندان حاصــل از ازدواج شــرعي زنان ايراني با مردان غيرايراني که قبل يا بعد از تصـويب اين قانون متولد شـده يا مي شـوند، قبل از رسـيدن به سـن هجده سـال تمام شـمسـي به درخواسـت مادر ايراني در صـورت نداشـتن مشـکل امنيتي ( به تشـخيص وزارت اطلاعات و سـازمان اطلاعات سـپاه پاسداران انقلاب اسلامي ) به تابعيت ايران در مي آيند.
(
, 
, 
)
