چکیده:
این پژوهش با هدف شناسایی مولفههای ارزش فرزندان در منابع اسلامی با روش کیفی تحلیل محتوا انجام شد. بدین منظور از آیات و روایات پیرامون واژههای مرتبط با فرزند در منابع اسلامی، مفاهیم مرتبط با ارزش فرزندان استخراج گردید و از تحلیل این مفاهیم، مولفههای ارزش فرزندان به دست آمد. بهمنظور ارزیابی مفاهیم و مولفههای ارزش فرزندان در منابع اسلامی از نظرات 14 کارشناس خبره از طریق پرسشنامه درجهبندی محتوایی، روایی یافتهها بررسی شد.
یافتهها نشان داد که مولفههای ارزش فرزندان شامل چهار مولفه اصلی: 1- مولفهی بینشی ارزش ذاتی فرزندان: باور به ارزشمندی فرزندان، باور به ارزشمندی ازدواج، باور به ارزشمندی بارداری، زایمان و شیردهی، باور به ارزشمندی مادری؛ 2- مولفهی گرایشی امنیت بخشی: شامل امنیت نسلی، امنیت سالخوردگی، امنیت اقتصادی، امنیت ملی؛ 3- مولفهی گرایشی رشد و تعالی: شامل کسب هویت و جایگاه مادری، کسب پاداش معنوی، استجابت دعا، تحول اخروی، تکامل و فعلیت؛ 4- مولفهی گرایشی لذت بخشی: شامل احساس نشاط و شادکامی، محبت و عشق ورزی، میباشد.
خلاصه ماشینی:
بررسی CVR و CVI مؤلفهها توسط کارشناسان خبره ردیف محور مولفهها خرده مولفهها نمره CVR نمره CVI 1 بینشی ارزش ذاتی فرزندان ارزشمندی فرزندان 1 1 2 ارزشمندی ازدواج 1 1 3 ارزشمندی بارداری،زایمان و شیردهی 1 1 4 ارزشمندی مادری 1 1 16 گرایشی امنیت خواهی امنیت نسلی(بقای نسل) 1 1 17 امنیت دوران سالخوردگی 86/0 1 18 امنیت اقتصادی 1 1 19 امنیت ملی 86/0 1 10 رشد و تعالی پاداش معنوی 86/0 93/0 11 اجابت دعا 72/0 93/0 12 تحول اخروی 1 1 13 تکامل و فعلیت 86/0 1 14 لذت بری احساس نشاط و شادکامی 72/0 1 15 محبت و عشق ورزی 86/0 93/0 طبق قانون محاسبه CVR و CVI درصورتیکه تعداد ارزیابان 14 نفر باشند حداقل مقدار CVR (سنجش میزان ضرورت) قابلقبول، بایستی 51/0 به بالا باشد و درصورتی که نمرات محاسبهشده برای آنها کمتر از میزان موردنظر با توجه به تعداد متخصصین ارزیابیکننده پرسشنامه باشد، بایستی از آزمون کنار گذاشته شوند و حداقل مقدار قابلقبول برای شاخص CVI (سنجش میزان مطابقت) برابر با 79/0 است و اگر شاخص CVI کمتر از 79/0 باشد آن مولفه بایستی حذف شود (فتحی آشتیانی، 1395، ج 2، صص 30-27).
بحث و نتیجهگیری هدف این پژوهش، شناسایی مولفههای ارزش فرزندان بر اساس منابع معتبر اسلامی (قرآن و احادیث) و بررسی روایی محتوایی آن توسط کارشناسان خبره بوده است.
مولفههای استخراج شده از منابع اسلامی درباره ارزش فرزندان نشان میدهد که این مفهوم از چهار مولفه اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: ارزش ذاتی، رشد و تعالی، لذت بخشی، امنیت بخشی.