چکیده:
این پژوهش به منظور بررسی رابطه دینداری و برخی عوامل دیگر با نگرش نسبت به دموکراسی و با روش پیمایش انجام شده است.نمونه پژوهش را تعداد 383 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شیراز تشیکل میدهند که دادههای آن از طریق پرسشنامه،در بهار 1383 گردآوری شده است.در این مطالعه برای نشان دادن رابطه دینداری و نگرش نسبت به دموکراسی از نظریه مارکس وبر استفاده شده است.سایر متغیرهای مستقل از میان نظریاتی انتخاب شدهاند که بر عوامل سطح خرد مؤثر بر دموکراسی متمرکزند.سنجش میزان دینداری افراد براساس مدل چند بعدی گلاک و استارک صورت گرفته است.یافتههای پژوهش نشانگر آن است که بین متغیرهای ابعاد مختلف دینداران و میزان کل دینداری،با نگرش نسبت به دموکراسی و ابعاد آن رابطه معنیداری وجود دارد،و متغیرهای مستقل این پژوهش در مجموع میتواند حدود 26 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نماید.در ضمن متغیرهای دینداری و ابعاد مختلف آن با نگرش نسبت به دموکراسی رابطه معکوس داشتهاند،یعنی هرچه به میزان دینداری در ابعاد مختلف افزوده میگردد،نگرش ایشان به دموکراسی منفیتر میشود.
خلاصه ماشینی:
"( Tessler ،2002:043)در حقیقت بیشتر به این مسأله توجه میشود که آیا عقاید و باورهای دینی رایج میان مردم مانع کراتیزاسیون است یا خیر،با این که مباحث نظری درباره اسلام و دموکراسی فراوانند،اما مطالعهای تجربی که میزان تأثیر اسلام را بر نگرشها و رفتارهای سیاسی افراد جامعه بررسی کرده باشد،وجود ندارد.
مروری بر مطالعات انجام شده در موضوع حاضر نشان میدهد که مسأله رابطه دینداری و نگرش نسبت به دموکراسی به طور تجربی در ایران مورد بررسی قرار نگرفته و به جز چند فرضیه محدود در لابلای پژوهشهای کلانتر که رابطه گرایش دینی را با تمایلات سیاسی سنجیدهاند،چیز دیگری نمیتوان یافت.
ضریب تعین (R2) نشان میدهد که 21/4 درصد از واریانس نگرش نسبت به دموکراسی توسط این ابعاد چهارگانه دینداری قابل تبیین است که این ضریب جهت تعمیم به کل جامعه مورد مطالعه 11/5 درصد میباشد.
همچنین یافتههای جدول نشانگر آن است که ابعاد مناسکی و اعتقادی دینداری دارای رابطه معنیدار با متغیر وابسته میباشند که در این میان بعد اعتقادی دیندارای دارای همبستگی مستقیم و بعد مناسکی دارای همبستگی معکوس با گرایش نسبت به حقوق و آزادیهای مدنی میباشند.
جدول شماره 6-معادله رگرسیون چند متغیری رابطه میان ابعاد مختلف دینداری با گرایش نسبت به دموکراسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) پس از اینکه رابطه بین ابعاد مختلف دینداری با نگرش نسبت به دموکراسی در جداول پیشین بررسی شد، برای درک بهتر و روشنتر از تأثیر میزان دینداری بر نگرش نسبت به دموکراسی در این فرضیه دینداری کل به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد."