چکیده:
خورشید همواره در تمام ادیان پیش از تاریخ هم مورد ترس و وحشت و هم ستایش بوده است.اما در ایران با پیشرفت دانش و آگاهی،شکوه و تقدس ویژه‌ای یافت.در این مقاله به دنبال روند تقدس خورشید،آثار باستانی تصویری یا نوشته‌ها را بررسی می‌کنیم.نماد تصویری این پدیده‌ی هستی‌بخش را می‌توان در آثار باستانی بازمانده از تمدن باستانی ایران یافت و برای نماد نوشتاری خورشید،متن اوستا و متون فارسی میانه‌ی غربی بررسی خواهد شد.همچنین،مقایسه‌ای بین خورشید در اساطیر هند و ایران خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"خورشید در اوستا چشم اورامزدا است(یسنا 1،بند 11)1او زیباترین پیکر را در
میان آفریدگان دارد و کالبد اهورامزدا به سان خورشید تصور شده است(یسنا 63،
شده است،چون این خورشید است که وقتی برمی‌تابد،زمین،آب و همه‌ی
در این یشت نیز خورشید بارها ستایش شده است.
جریانش از بالای کره‌ی خورشید است نه در روی زمین و از این جهت،مثل
یکی از ایزدان است که در این حالت،از برای فروغش به چشم اهورامزدا تعبیر
در هات 86 بند 22 است که به سوی خورشید نماز می‌گزارند،در اینجا نیز از او
از خورشید در گاهان فقط به صورت یک آفریده یاد شده است.
در بند 5 از این نیایش،به خورشید درود و نماز می‌فرستند که در اینجا نیز از
دین نشان می‌دهد،به طوری که اگر کسی این کار را انجام دهد،یکسره به بهشت می‌رود و در آنجا اهورامزدا همراه با خورشید،ماه و ستارگان به او درود
در بند 14 فرگرد نهم آمده است که خورشید و ماه و ستارگان برخلاف
دعایی که زرتشت به ویشتاسپ می‌کند،در پاره‌ی ششم چنین آمده است: بکند چون خورشید از اسب‌های تیزتک برخوردار شوی،بکند چون ماه روشن
در متون پهلوی بین انسان و خورشید نوعی ارتباط برقرار است.
او روشن مانند خورشید است که این روشنی
در روایات پهلوی نیز آمده است که روشنی خورشید افزون بر آنکه از مینوی
در اساطیر هند خورشید خود زاده‌ی خدایان است و زنان و فرزندان بسیاری هم
در اساطیر هندی نیز سوریا(خداخورشید)چشم خدایان تلقی شده است.
اساطیر ایرانی پاک‌کنندگی و از بین بردن پلیدی از صفات خورشید است.
اساطیر هندی نیز خورشید سوار بر گردونه‌ای است که هفت اسب او را می‌کشد"
(
, 
, 
)
