نقد و بررسی کتاب: تاریخ نقد ادبی در ایران معرفی و نقد

"تفکر انتقادی نیز که خود مولود نگرش عقلی است در مرحلهء نخست متوجه تضاد نهادهای سیاسی و اقتصادی می‌شود و در مراحل بعدی به‌ مطالعه‌ی مظاهر فرهنگی،که ادبیات شاخه‌ای از آن است،می‌پردازد و در این‌ مطالعه آنچه را مخالف حکم عقل و منطق می‌بیند انتقاد می‌کند. آخوند زاده زبان روسی را بخوبی می‌دانست و در جامه‌ی مترجمی دولت قزاق‌ فرصت یگانه‌ای می‌یافت تا با شاخه‌های گوناگون اندیشه‌ی اصلاح‌طلبانه از روسیه و آسیای میانه گرفته تا ترکیه و اروپا آشنا شود و آنگاه بسان یک فیلسوف‌ منتقد و مصلح اجتماعی و در مقام یک نویسنده‌ی تاریخنگار و نمایشنامه‌نویس‌ رساله کرتیکا را در 1866 منتشر کند و بدین‌شیوه،چنانکه پارسی نژاد می‌نگارد، پایه‌گذار نقد ادبی مدرن در ایران شود. از آنجا که پاره‌ای بزرگی از نقدهای ادبی سده‌ی نوزدهم در ایران را دغدغه‌ی‌ ساده کردن زبان ادبی به خود اختصاص می‌دهد،خواننده‌ی کتاب انتظار دارد تا نمونه‌های فارسی آنچه چنین شکوه و شکایت ناقدان را برمی‌انگیخته در کتاب‌ بازیابد."