چکیده:
حجازیات شریف رضی 40 قصیده غزلی است که در ایام حج و در سرزمین حجاز سروده شده است.غزلیات رضی به دو صورت در دیوان او وجود دارد: اول:غزلیاتی که در مقدمهء دیگر قصاید وجود دارد،بخصوص قصایدی که در مدح و فخر سروده شدهاند.دوم:غزلهای مستقل. شمار کمی از غزلیات مستقل از حجازیات به شمار نمیآید.در غزلیات سید رضی تغزل به دیار مقدس جای اطلال و دمن را گرفته است.در این اشعار سلاست با متانت و سهولت با استحکام ساختار یکجا گرد آمده است. در حجازیات،شرف بر هوا و هوس و عقل بر عاطفه و احساس پیروز میشود. این اشعار نمونه اعلای غزل عذری در ادب عربی است که به رنگ بدوی و طبیعت عربی خالص و شیوه بیان بادیه نشینان ممتاز است.اشعاری با الفاظ روان و گوشنواز که دل شنونده را سخت شیفته خود میکند و آب گوارایی است برای تشنه کامان وادی عشق و شیدایی.
خلاصه ماشینی:
"در مکه و مدینه و حج و در راه لقای خداوند متعال و در ایام برگزاری عظیمترین و پررمز و رازترین عبادت مسلمانان که حضور حاضر مطلق را در نزد غافله غفلت زده بشریت صد چندان میکند،سخن از نظر بازی و توجه به غیر خداوند،آنهم از سوی امیر کاروانهای حجاج عراق،که مرکز قدرت امپراطوری مسلمانان بوده است،چه معنا و مفهومی را به ذهن تیزهوشان و بیداران القاء میکند؟ آیا سید رضی که خود از روحی آسمانی و مقدس برخوردار بوده است نخواسته است بدین وسیله پیکر زیبای غزل را که به هوسهای رنگارنگ و عفن شاعران خود پرست و هوسباز و حیوان صفت أموی و عباسی آلوده و تباه شده بود،غسل تعمید دهد و در جایگاه والا و شایسته خود بنشاند؟آیا او نخواسته است راه را برای شهبازان عرصهء هنر، بگشاید تا از میان آنان بزرگ مردانی چون ابن فارض و ابن عربی و محمد بن سعید بوصیری و عطار نیشابوری،مولوی و حافظ شیرازی و عراقی و خواجوی کرمانی سر برآورند و جان و جهان را به یاد خداوند یگانه تابناک سازند؟براستی بر افراشتن پرچم اخلاق در مرکز دایره هنر بیان،از سوی سید و سالار شاعران عرب زبان،در قرن چهارم هجری به چه معنایی است؟ منابع و مآخذ 1-ابن ابی الحدید،عبد الحمید بن هبة الله،شرح نهج البلاغه الجامع لخطب و حکم و رسائل الامام امیر المؤمنین علی(ع)،تحشیه:حسین أعلمی،بیروت،الاعلمی للمطبوعات،5991،02 جلد در ده مجلد."