چکیده:
شهید مدرس یکی از چهرههای درخشان و تأثیرگذار بر تحولات سیاسی-اجتماعی کشورمان محسوب میشود.شخصیتی که با گذراندن عالیترین مدارج فقهی و مراتب اجتهاد،فلسفه سیاسی خود را بر پایه شعار معروف«سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما» مطرح کرد و آن را بر چهار پایه کرامت انسانی،آزادی،رفتار سیاسی و اجتماعی مناسب و قانونمندی استوار ساخت. جامعه مطلوب در اندیشه شهید مدرس جامعهای است که در آن کرامت انسانها محترم است، آزادی ارزش والایی دارد،سیاست و دیانت رابطهای تنگاتنگ با یکدیگر دارند،قانون اساسی، مجلس قانونگذاری و ملت از جایگاه والایی برخوردارند،اقتدار دولت وابسته به اقتدار ملت است و قانون مورد احترام و کانون توجه تمامی افراد حقیقی و حقوقی است.
خلاصه ماشینی:
جامعه مطلوب در اندیشه شهید مدرس جامعهای است که در آن کرامت انسانها محترم است، آزادی ارزش والایی دارد،سیاست و دیانت رابطهای تنگاتنگ با یکدیگر دارند،قانون اساسی، مجلس قانونگذاری و ملت از جایگاه والایی برخوردارند،اقتدار دولت وابسته به اقتدار ملت است و قانون مورد احترام و کانون توجه تمامی افراد حقیقی و حقوقی است.
به پارهای از این موارد در سه عنوان ارزش عزتنفس و شرافت،ضرورت رفاه مردم و رعایت حقوق اقلیتها اشاره میکنیم: 1-1 ارزش عزتنفس و شرافت مدرس دربارهء عزتنفس و بینیازی به عنوان مقدمهای برای آزادی رأی و عقیده میگوید: «اگر میبینید من در هرموردی آزادانه اظهار نظر عقیده میکنم و هرحرفی را بیپروا میزنم،برای این است که چیزی ندارم و از کسی هم چیزی نمیخواهم.
دربارهء عدم تصرف غیر قانونی در امور مردم میگوید: «از آن جمله به اطلاع انجمن ولایتی یا ایالتی،مال مردم را فروختن صورت شرعی ندارد و این بود که نوشتیم باید به اطلاع مدعی العموم باشد هرجا هست،هرجا نیست که هیچ.
در مورد حدود آزادی و عدم تعرض به حقوق دیگران میگوید: «هرکس باید عقاید سیاسی خودش را بگوید،اما به عقیده دیگری نباید تعرض داشته باشد»(صورت مذاکرات دورهء ششم،ص 401).
دربارهء لزوم توجه به مجلس قانونگذاری در حکومت ملی میگوید: «عقیدهام این است که هرکاری باید بشود،باید به رأی مجلس باشد.
دربارهء ضرورت حکومت قانون و صلاحیت انحصاری مجلس قانونگذاری در وضع، اصلاح و تفسیر قوانین میگوید: «قانون باید حاکم باشد و وضع آن از وظایف مجلس شورای ملی است.