چکیده:
هدف از این پژوهش براورد تابع تقاضای شیر و محاسبه رفاه ازدستیافته ناشی از وجود انحصار در صنعت تولید و فروش شیر در 13 استان کشور طی سالهای 1380 تا 1384 است(65 مشاهده).در این مطالعه پس از براورد تابع تقاضای شیر،رفاه ازدسترفته ناشی از وجود انحصار در صنعت تولید با استفاده از الگوی«ساختار-رفتار-عملکرد»محاسبه گردید. نتایج نشان داد که قیمت شیر اثری منفی بر تقاضای آن دارد.از سوی دیگر،قیمت سایر نوشیدنیها و هزینهء تبلیغات شیر اثر مستقیم و مثبت بر تقاضای شیر دارند.یافتههای تحقیق نشاندهنده افزایش مقدار رفاه ازدسترفته در سالهای 1380 تا 1382 است؛اما از سال 1382 تا سال 1384 روندی کاهشی در مقدار رفاه ازدسترفته ناشی از انحصار در صنعت تولید شیر ایران وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"به عبارت دیگر، وجود تعداد اندک شرکتهای تولیدکننده شیر و قرار داشتن سهم زیادی از بازار این محصول در دست این شرکتها،بازار شیر را بازاری انحصاری نموده و وجود حالت انحصاری در بازار از مهمترین عوامل ایجادکنندهء رفاه ازدسترفته برای مصرفکنندگان محسوب میشود (Gisser,1982) پژوهشهای بسیاری در زمینهء رفاه ازدسترفته ناشی از وجود انحصار چندجانبه در صنایع غذایی کشورهای مختلف انجام گرفته است(به منابع 9،11،17 و 19 رجوع شود).
هدف کلی از انجام این مطالعه براورد تابع تقاضای شیر در 13 استان مورد مطالعه و محاسبهء رفاه ازدسترفته ناشی از انحصار شرکت پایگاه ایران در بازار شیر،با استفاده از دادههای مرکب سالهای 1380 تا 1384 میباشد.
نتایج محاسبهء رفاه ازدسترفته ناشی از انحصار شرکت پگاه در 13 استان کشور (ارقام به میلیارد ریال) (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق محاسبه مقادیر رفاه ازدسترفته برای سالهای 1380 تا 1384 در این 13 استان نشان از روند صعودی آن طی سالهای 1380-1382 دارد،به طوری که میزان رشد در این دو سال به ترتیب 7/4 و 9/2 برابر سال قبل بوده است.
نتیجهگیری و پیشنهاد براورد تابع تقاضا برای 13 استان مورد مطالعه در فاصله سالهای 1380 تا 1384 نشان داد که قیمت شیر،قیمت نوشیدنیهای جانشین شیر، درصد جمعیت و هزینهء تبلیغات شیر عوامل مهم و مؤثر بر تقاضای شیرند.
با توجه به مقادیر محاسبه شده برای شاخص هرفیندال-هیرشمن،با تغییر بازار شیر در 13 استان مورد مطالعه از انحصار چندجانبه بسته در سال 1380 به بازار با بنگاه مسلط در سایر سالها،مقادیر رفاه ازدسترفته روندی صعودی اما متغیر داشته است."