چکیده:
سازمان اوپک به عنوان یکی از بازیگران مهم عرصهء انرژی نقش غیر قابل انکاری در مدیریت بازار انرژی داشته و در شرایط بحرانی به عنوان یک ثباتدهنده به بازار عمل کرده است.یکی از ابزارهایی که این سازمان برای مقابله با کاهش قیمت نفت به کار برده،مکانیسم"سهمیهبندی" است.در این مقاله چگونگی شکلگیری این مکانسیتم و دیدگاه اعضای اوپک به این مقوله مورد تامل قرار گرفته و پس از آن با کمک مدلسازی اقتصادسنجی اقدام به تخمین تولید در سالهای 2005-1982 برای عضای اوپک شده است.پیشبینی تولید و سهمیهبندی تا سال 2017 نیز انجام گرفته است.نتیجه مدلسازی حاکی از آن است که برای بیشتر کشورهای عضو اوپک،دو متغیر سطح ذخایر و سهم کشورها در دورهء گذشته در تعیین سهمیهبندی تأثیر بیشتری داشتهاند.براساس نتایج پیشبینی،سهم تولید عربستان و عراق افزایشی گزارش است،درحالیکه کشورهای دیگر بهطور کلی با کاهش سهمیهء تولید روبهرو خواهند بود.
طبقهبندی JEL : Q38,Q31,K33,G18,F55,C53,C52,C22,C13
خلاصه ماشینی:
"جدول 1-سهمیه تعیین شده برای تولید کشورهای عضو در سال 1965(هزار بشکه در روز) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:اوپک و دیدگاههای آینده،محمد سریر و مرتضی هاشمی،سال 1369 تولید در چارچوب ارائه شده،با پیش آمدن تحولات جهانی در عرصه نفت در طول دههء 1970 و موفقیت اوپک در افزایش قیمت نفت(افزایش قیمت نفت و 5 برابر شدن آن در سال 1975)،به فراموشی سپرده شد.
در 151 امین اجلاس فوق العادهء اوپک که در 17 دسامبر 2008 در الجزایر برگزار شد،پس از بررسی میزان عرضه و تقاضای واقعی بازار و کاهش تقاضا برای نفت خام که تأثیرات آن بر قیمت نفت مشهود بوده،برای (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:محاسبات نویسنده با استفاده از اطلاعات سالنامهء آماری اوپک،2007 نمودار1-سهمیه اختصاص یافته به کشورهای عضو اوپک 2007-1982 جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت تصمیم به کاهش تولید گرفته شد.
تخمین معادلهء فوق با استفاده از روش حد اقل مربعات معمولی OLS این نتایج را در برداشته است:وزن نخستین گروه،که وابسته به بازار داخلی است:ظرفیت تولید 92%،وزن دومین گروه،وابسته به بازار خارجی:سهم نفت در صادرات 4%،وزن سومین گروه،وابسته به عامل اجتماعی-اقتصادی: GDP سرانهء 4%بر این اساس،نیمی از 10 کشور عضو اوپک وضعیتی بهتر و نیمی دیگر وضعیت بدی نسبت به قبل پیدا کردهاند.
پس از پیشبینی مقدار تولید و سپس سهمیه برای دورهء 2017-2006،این نتیجه حاصل شده است که تمامی کشورهای عضو اوپک به غیر از عراق و عربستان با کاهش سهمیه مواجه خواهند شد و این نتیجه با توجه به مطالعات و تلاشهای رو به گسترش برای جایگزینی انرژیهای تجدیدپذیر و استفاده روزافزون از گاز طبیعی به جای سوختهای فسیلی چندان دور از ذهن نیست."