چکیده:
مهمترین آثار وی در زمینهء داستان تمثیلی به شمار میروند. رسائل تمثیلی و رمزی سهروردی بیش از آثار تعلیمی و مدون او از لحاظ شناخت عقیدهء باطن و گرایش حکمتی و عرفانی شیخ،ارزش و اهمیت دارد و آیینهای است که صورت واقعی و بیحجاب سهروردی را به ما نشان میدهد.در این دو کتاب-که در فصلهای اول و دوم، به هریک از آنها بهطور مجزا پرداخته شده است-سهروردی،روش تمثیلی را برای تعلیم مقاصد فلسفی و عرفانی با شیوهء رمزی استفاده نموده است؛بدین معنی که اجزاء تمثیلات نیز دو شادوش قالب کلی تمثیل،به عنوان رموزی برای افادهء معانی و مفاهیم منظور،دارای وظیفه هستند.سهروردی با وجود کمی عمر،حدود 05 کتاب به فارسی و عربی نوشته که بیشتر آنها در دست است.نوشتههای وی سبکی جذاب دارد و از لحاظ ادبی،ارجمند است و آنچه به فارسی است،از شاهکارهای نثر این زبان به شمار میرود که بعدها سرمشق نثرنویسی داستانی و فلسفی شده است.
خلاصهء سخن اینکه،نمادین سخن گفتن،از ویژگیهای حکما و عرفاست و سهروردی در این زمینه بسیار پیشرو بوده،به طوری که کتب بسیاری از او به زبان رمزگونه نوشته شده است.
خلاصه ماشینی:
چکیده در این مختصر،به بررسی دو داستانوارهء کوتاه از آثار شیخ شهاب الدین سهروردی به نامهای آواز پر جبرئیل و لغت موران پرداخته شده که از مهمترین آثار وی در زمینهء داستان تمثیلی به شمار میروند.
در این دو کتاب-که در فصلهای اوّل و دوم، به هریک از آنها بهطور مجزّا پرداخته شده است-سهروردی،روش تمثیلی را برای تعلیم مقاصد فلسفی و عرفانی با شیوهء رمزی استفاده نموده است؛بدین معنی که اجزاء تمثیلات نیز دو شادوش قالب کلّی تمثیل،به عنوان رموزی برای افادهء معانی و مفاهیم منظور،دارای وظیفه هستند.
بسیاری از مفاهیم و موضوعات رمزآمیز در منطق الطیر عطار و استفادهء وسیع از پرندگان و وادیهای مختلف در رویارویی با سیمرغ،در حقیقت نخستین بار در آثار رمزی شیخ اشراق به بیان آمده است؛اگرچه وی نیز مبدع و مخترع آنها نیست و قبل از او به نوعی درآثار غزّالی و ابن سینا گفته شده است.
شایسته است شیوهء سهروردی را در استفاده از روش تمثیلی جهت بیان اهداف فسلفی و عرفانی،شیوهء رمزی بنامیم؛به این معنی که عناصر تمثیل همراه قالب کلّی تمثیل،به عنوان رموزی برای بیان معانی و مفاهیم،دارای وظیفهای هستند.
دکتر سید حسین عرب نیز آن را تصحیح و چاپ کرد و برای این منظور،از چاپ قبلی و یک نسخهء خطی دیگر در مجموعهای مشتمل بر آثار فارسی شیخ اشراق و متعلّق به کتابخانهء ملّی ایران(2141)استفاده کرد.
سهروردی این رساله را برای کسی نوشته که مانند خود او فارسی زبان بوده،اما عربی هم خوب میدانسته است.
فصل ششم:سهروردی در این داستان دلی را ترسیم میکند که همچون آینه،صاف و پاک شده است و میتواند نور حق را در خود منعکس کند.