چکیده:
هدف:با توجه به اینکه در عصر جدید،کارکرد دانشگاه تنها در آموز،پژوهش،کارآفرینی و...خلاصه نمی‌شود، بلکه در نقش یک پایگاه معرفتی به فرهنگ‌سازی و تمدن‌سازی نوین می‌پردازد؛در این مقاله سعی بر آن است تا با تبیین و تعریف لوازم و شاخص‌های لازم برای این مهم،نظریه‌پردازی و الگوسازی لازم صورت پذیرد.روش:روش این تحقیق،تحلیل محتوا و استفاده از اسناد و مدارک علمی بوده است.یافته‌ها:یافته‌های این مطالعهء عمیق و اسنادی نشانگر آن است که برای رقم زدن دانشگاه فرهنگ‌ساز بایسته‌هایی از قبیل زیرساخت‌های محتوایی،غنی‌سازی مبانی فکری،فوق برنامه‌ها،طرح‌های ابتکاری(مانند طرح ضیافت در ماه مبارک رمضان)و استفاده از روش‌ها و الگوهای جدید لازم است.نتیجه‌گیری:کارکردهای جدید دانشگاه نشان می‌دهد که این پدیده در عین حالی که خود محصول تمدن است،می‌تواند بر پدیدآورندگان خود فرهنگ و تمدن تأثیرگذار باشد و حتی گونه‌های جدیدی از آنها را به وجود آورد.وظایف و کارویژه‌های دانشگاه را می‌توان تحت شش عنوان کلی طبقه‌بندی کرد:تولید اندیشه، شکستن مرزهای دانش و تولید دانش جدید،آموزش افراد و تربیت نیروی متخصص،جامعه‌پذیر کردن افراد از طریق نهادینه کردن امور فرهنگی،کاربردی کردن علوم و تولید فناوری،تدوین ایده‌های نوین توسعه و کنترل شاخص‌های مهم اجتماعی.دستاورد فعالیت دانشگاه در دو بخش اول می‌تواند موجب تولید یا تغییر عناصر فرهنگی جدید شود و نتیجهء فعالیت در سایر بخش‌ها می‌تواند تغییر یا تولید مظاهر جدیدی از تمدن را به دنبال داشته باشد.دانشگاه می‌تواند همزمان در هر دوحوزه فعالیت کرده،معمار تمدن و مولد فرهنگ باشد.
Aim: University is considered as one of the most important institutes، which is effective in formation، and development of civilizations. The author of the article refers to universities as the fundamental and basic roots of civilizations. University functions as a link between anthropocentric culture and technological. Technological culture is related to western academy and anthropocentric culture is related to eastern universities. University has the potentiality to fulfill the need of anthropocentric culture in universities (Based on man as vicegerent of Allah).On the whole education، research and entrepreneurship… are not the whole function of universities in modern time، Universities also function as modern civilization and culture developers. The present study aims to develop theories، measures، definitions and necessities of the mentioned topic. Method: The method used in present research is content analysis and using scientific documents. Results: The results of the research show that، to maintain the goals of the project we have to develop fundamental measures such as innovative activities and complete modern methods and patterns. Conclusion: The new function of the universities shows that although universities are productions of civilizations themselves but they are able to impact on their creators (culture and civilizations) and even reproduce new versions of them. The duties and particular function of universities are categorized in six levels: thought production-ignoring science borders and producing modern science-training human recourses-socialization through cultural measures-functionalism of science and technology production-development of modern ideas and controlling main important social parameters. The output of the first two levels of functions lead to production or cultural alterations and other functions lead to new productions and alterations.
خلاصه ماشینی:
نتیجه‌گیری:کارکردهای جدید دانشگاه نشان می‌دهد که این پدیده در عین حالی که خود محصول تمدن است،می‌تواند بر پدیدآورندگان خود فرهنگ و تمدن تأثیرگذار باشد و حتی گونه‌های جدیدی از آنها را به وجود آورد.
(حجازی،ج 2،ص 12) در تعریفی دیگر می‌توان تمدن را«مجموعه دستاوردهای مادی و معنوی بشر در یک منطقه،کشور یا عصر معین،یا حالات پیشرفته و سازمان‌یافتهء فکری و فرهنگی هر جامعه که نشان آن،پیشرفت در علم و هنر و ظهور نهادهای اجتماعی و سیاسی است»دانست.
نقش مؤلفه‌های نرم‌افزاری در حقیقت معنی و محتوابخشی به رفتار یک گروه از انسانها در طول تاریخ تمدنی خاص است؛در حالی که مؤلفه‌های سخت‌افزاری،نظامهایی هستند که رفتارهای این انسها را در درون و بیرون تنظیم می‌کنند؛برای مثال،فناوری شکل خاصی از رفتار انسانها برای تولید است که همهء افراد یک تمدن را به شکل نظام یافته‌ای به سمت تولید معینی هدایت می‌کند(نظم درونی)و آنها را با همهء افراد بیرون آن تمدن،در آن شیوهء تولید هماهنگ می‌کند(نظم بیرونی).
(گلشنی،7831،ص 79-38) برایند این ویژگی‌های متنوع و غنی تمدنهای ایران و اسلام موجب شد در روند تکامل تمدن ایرانی اسلامی،خصیصه‌های منحصر به فردی برای دانش و نهاد متولی آن پدید آید که برخی از آنها به اختصار عبارتند از: الف)تمدن پویا:دانش در این تمدن در درون محصور نبوده است و خلاقیت و نوآوری آن موجب می‌شد تا هم از دستاورهای تمدنهای دیگر استفاده کند و هم خود را بر آنها تحمیل کند؛ ب)حکمت و دین در این تمدن با یکدیگر عجین هستنـ؛د ج)استقلال دانشگاه و نیز ارتباط آن با دولت؛ د)بررسی عقلانی امور و پدیده‌ها به موازات اسلام؛ هـ)گسترش کتابخانه‌ها،مدارس و مکاتب فکری،موجب فراگیر شدن علم و سهولت دسترسی بدان شد.
(
, 
, 
)
