چکیده:
دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان نهادهای تولیدکننده دانش، از محوری ترین نهادهای اجتماعی در حوزه مدیریت دانش به شمار می آیند. در این مقاله تلاش شده است تا با ارائه مدلی کاربردی که در برگیرنده شاخص های مهم و معتبر سنجش شایستگی های دانش محور دانشگاه ها بر اساس توانمندی های آنها در مدیریت دانش باشد، نسبت به سنجش این نهادهای تاثیرگذار در رشد علمی جامعه اقدام گردد. از این رو، بر مبنای روش تحقیق توصیفی – پیمایشی، با استفاده از اولین پرسشنامه و از طریق نمونه ای از خبرگان، تایید مدل گرفته شد. سپس شاخص های مدل توسط آزمون معتبر تحلیل عاملی گروه بندی و ساختاردهی شدند و مدل شایستگی دانش محور در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تایید شود. در نهایت، جواب این مدل با استفاده از پرسشنامه دوم در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در نمونه ای از دانشجویان و اساتید آگاه سنجیده شد و با استفاده از آزمون ها و تحلیل های آماری مناسب، پاسخ مطلوبی از سنجش مدل به دست آید. در پایان، نقاط بهبود در دانشکده مذکور در قالب پنج عامل تحقیقات دانش محور و اشتراک نتایج، تعامل و یادگیری، شبکه تولید ایده، رفاه دانشجویان و تعیین سیاست های آموزشی مورد تحلیل قرار گرفتند.
خلاصه ماشینی:
در تعریفی جامع از مدیریت دانش در دانشگاه ها می توان بیان داشت که مدیریت دانش به عنوان فرایندی در نظر گرفته میشود که در آن، مسیرهای تشخیص، ذخیره سازی و استفاده مؤثر از دارایی های دانش محور بدست آمده از اساتید و دانشجویان در حوزههای مختلف علمی، بهصورت مدون و دقیق نهادینه شده است و فرایندهای معینی برای تسهیم دانش وجود دارد.
مدیریت دانش در دانشگاه ها برای کنترل کیفی تدریس، برقراری ارتباطات مؤثر میان اساتید دانش محور، ایجاد رقابت سالم و پژوهش محور بین دانشجویان و برگزاری دوره های آموزشی کیفی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین، مقالات و کتب بسیاری در زمینه پژوهش های مدیریت دانش در حوزه شرکت های تجاری در سطح بینالملل ارائه شده اند، با این وجود تعداد بسیار کمی از مقالات و کتب، به پیاده سازی و ارزیابی کاربردی مدل ها و شاخص ها در حوزه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی پرداخته اند و اخیرا رویکردهای جدیدی در این زمینه شکل گرفته است [25،24] هدف از این تحقیق، شناسایی شاخص های سنجش مدیریت دانش در دانشگاه ها برای ارزیابی میزان شایستگی مدیریت دانش این دانشگاهها در کشورهای در حال توسعه است و تمرکز بیشتر بر روی بومی سازی مدل کاربردی برای سنجش دانشگاه های ایران می باشد.
این شاخص ها، از طریق مرور عمیق ادبیات نظری و تجربی در حوزه اندازه گیری راهبردی عملکرد مدیریت دانش با رویکرد شایستگی دانش محور 1 دانشگاه ها در محیط های آموزشی استخراج و ارائه شده اند.