چکیده:
نسبت قیمت به ارزش دفتری(P/B) یا حاصل تقسیم قیمت سهام بر ارزش دفتری هر سهم معیار جدیدی به دست می دهد که بر اساس آن می توان دریافت سهام چند برابر ارزش دفتری آن مورد معامله قرار می گیرد. در بورس هر گاه وضعیت کل اقتصاد به خاطر بحران های مختلف سیاسی و غیره ، نامطلوب می گردد و ارزش سهام دچار نزول می شود، سهام بسیاری از شرکت ها تقریبا برابر با ارزش دفتری آنها معامله می شوند. در این مواقع افراد هوشمند اقدام به جمع آوری سهام می نمایند. لذا این نسبت در بسیاری از مواقع می تواند محک مناسبی برای اقدام به سرمایه گذاری تلقی گردد.در بسیاری از مواقع مثلا هنگامی که شرکت ها زیان دارند نمی توان عملکرد آنها را با نسبت قیمت به درآمد(P/E) هر سهم سنجید، در این شرایط نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام معیار مناسبی برای سنجش عملکرد و همچنین ارزش ایجاد شده برای سهامدار را نشان می دهد. طبق تحقیقاتی که فاما و فرنچ انجام داده اند این معیار، نسبت به سایر متغیرهای مالی معیاری با ثبات تر و قابل اتکاتر می باشد.در این مقاله سعی بر آن است که ضمن معرفی این معیار، نقاط قوت و دلایل استفاده از این معیار توسط تحلیل گران مالی و همچنین محدودیت ها آن را ذکر کرده و چگونگی پیوند این معیار با سایر متغیرهای مالی را بیان می داریم. در واقع هدف از این مقاله شناساندن معیاری است که می تواند در تصمیم گیری های مالی به استفاده کنندگان به منظور اتخاذ تصمیمات منطقی یاری رساند.
خلاصه ماشینی:
"یکی از این عامل ها نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام عادی است که در پژوهش های مختلفی به آن اشاره شده است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می گردد: فاما و فرنچ پس از آزمون رابطه بتا و میانگین بازده های تاریخی یافتند که طی سال های 1990-1963 رابطه ای میان بتا و میانگین بازده ها حتی زمانی که بتا بعنوان تنها عامل مورد استفاده قرار می گیرد، به چشم نمی خورد.
همچنین طبق تحقیقاتی که اولسون انجام داده است این نسبت میتواند رفتار بازده سهام را توضیح داده و بنابراین به خوبی میتواند به عنوان یک عامل ریسک عمل نماید در تحقیقاتی که تهرانی و رهنما فلاورجانی در سال 1386 انجام دادند، بیان نمودند که نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار،تفاوت در بازده تاریخی سهام را نشان می دهد و پس از پژوهش های خود و با استفاده از یک رویکرد اهرمی به این نتیجه رسیدند که ارزش دفتری به ارزش بازار سهام می تواند جایگزین مناسبی برای ریسک تلقی گردد.
در استفاده از این نسبت باید احتیاط نمود، زیرا این نسبت ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف اقتصادی قرار گیرد مثلا در شرایط تورمی ارزش بازار دارایی های یک شرکت بطور قابل ملاحظه ای با ارزش دفتری آن دارایی ها تفاوت دارد بنابراین مخرج کسر در چنین شرایطی بسیار کوچک خواهد بود که نسبت مذکور را تحت تأثیر قرار می دهد، پیشنهاد می شود در چنین شرایطی برای محاسبه این نسبت ارزش دفتری را با استفاده از نرخ تورم تعدیل نمود تا این نسبت بتواند به خوبی منعکس کننده بازده ارزش ویژه باشد."