چکیده:
هدف این مقاله مشخص کردن دلایل نوسان حجم فعالیتهای دولت در ایران و یافتن
عامل یا عواملی است که بر تغییر حجم فعالیتهای دولت بیشترین اثر را داشته است. فرضیة
اصلی مقاله این است که «نوسان درآمد نفت در اقتصاد ایران نوسان بودجه عمومی دولت و
اجزای آن را در دور ۱۳۵۰-۱۳۷۰ توضنیّح میدهد.»
برای اثبات این فرضیه, ابتدا عملکرد دولت در اقتصاد این دوره و پس از آن
شاخصهای مناسب برای سنجش اندازة دولت بررسی میشود. در قسمت سوم مقاله علل
افزایش حجم فعالیتهای دولت مورد مطالعه قرار میگیرد. هزینه هر یک از امور چهارگانة
بودجه عمومی به عنوان تابعی از درآمد نفت و هر یک از وظایف, تابعی از این درآمد فرض
میشود و با آزمون رگرسیون مقدار وابستگی وظایف به درآمد نفت اندازهگیری میشود.
توابع مورد استفاده برای آزمون, توابع لگاریتمی است. بنابراین» ضرایب» کشش متغیر
مستقل نسبت به متغیر وابسته را نشان میدهد. محاسبات, فرضیة اصلی مقاله را تایید
میکند.
در خائمه, نتیجه گیری میشود که چون درآمد نفت. متغیری نیست که کاملا در
اختیار دولت باشد, نوسانهای بودجه دولت تحت تاثیر متغیری قرار دارد که خارج از کنترل
آن است. بنابراین» دولت برای کاهش بار مالی خود باید از حجم فعالیتهای خود بکاهد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه بهاینکه سهم درآمد نفت نسبت به کل درآمدهای بودجۀ دولتطی دورۀ مورد بررسی این تحقیق بهطور متوسط 39 درصداست و اگر درآمد حاصل از فروش ارز را نیز که آن هم منشأنفتی دارد به این درآمد بیفزایم،رقم 44 درصد را بهطورمتوسط خواهیم داشت(جدول 6 ضمیمه)که از سهم درآمدمالیاتی،که 23 درصد از کل درآمد بودجه را طی دورۀبررسی تشکیل میدهد،بسیار بیشتر است.
در آزمونها الگو به صورت رابطه نمایی در نظر گرفتهشد که پس از لگاریتم گرفتم به صورت زیر درمیآید: (به تصویر صفحه مراجعه شود)ارقام استفاده شده همگی به صورت جاری بودهاند و باتوجه به اینکه الگو به صورت لگاریتمی آزمون شده است،ضرایب متغیرهای مستقل که به صورت لگاریتمی است بهمعنی کشش متغیر وابسته نسبت به متغیر مستقل است لازماست ذکر کنیم که در آزمونهای مرحلهبهمرحله،وظایفسی و ششگانه به صورت تابعی از امور چهارگانۀ مربوط بهخود،هرگاه این آزمون نتیجۀ مطلوبی نداده باشد آزمونوظایف به صورت تابعی از متغیر وقفۀ؟خود آنها انجامشده با/بدون متغیرهای مستقل دیگری که متناسب با هروظیفه انتخاب و در الگو وارد شده است مانند جمعیتمربوط یا نرخ رشد اقتصادی کشور.
:امور دفاعی (به تصویر صفحه مراجعه شود)در این مرحله نیز امور چهارگانه تابعی از بودجۀ عمومی وبنابراین،تابعی از درآمد نفت است و نکتۀ قابل توجه ایناست که کشش اعتبارات امور اقتصادی نسبت به بودجۀعمومی برای 1/3 است درحالیکه سایر کششها برای امور&%03209YDMG032G% سهگانۀ دیگر همگی از یک کمتر است."