چکیده:
در این مقاله با توجه به نظریههای هنجاری رسانهها بهعنوان چارچوب نظری رابط ارزشها و رسانهها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و بهخصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانهای پرداخته و سپس سیاستهای اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای اسلامی عفاف با روش نظریة بنیادی در حد مقولهبندی، مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج برآمده از مقولهبندی آموزة عفاف اسلامی و روش تحلیل درونی و مقایسهای سیاستها، نشان میدهد در رسانة ملی هر چند سیاستها بهطور جزئیتر به این موضوع پرداختهاند اما بهطور جامع به همة آموزههای عفاف اسلامی توجه نشده و سیاستهای سینما نیز، فاقد بسیاری از مقولههای عفاف اسلامی است. در پایان به راهبردهایی در جهت تدوین سیاستهای کارا و جامع اشاره میشود.
خلاصه ماشینی:
"برای حل مسئلة عفاف در رسانه، باید 21st Century Communication A Refrence Handbook, San Diego: State University, 2009 پژوهشهای بسیاری در حوزة سیاستهای تولیدی و نظارتی، نگرش تولیدکنندگان به موضوع عفاف، آموزش هنرمندان و اصلاح و تربیت نیروی انسانی در رسانهها انجام داد که در این مقاله فقط به بررسی سیاستهای تولیدی و نظارتی در دو رسانة تلویزیون و سینما میپردازیم.
هنجارهای رسانهای در جمهوری اسلامی ایران با توجه به بررسی نظریههای هنجاری رسانهها در دستهبندی ششگانة مککوایل، وجه تمایز و اشتراکهایی با عملکرد و ساختار رسانهها در کشور ما دیده خواهد شد و بهطور کلی نمیتوان گفت کدامیک از نظریههای هنجاری مطابق همان چیزی است که در کشور ما جریان دارد یا میتواند الگوی رسانهای جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد؛ البته خاستگاه نظریهپردازی این دیدگاهها در غرب و شرق صورت گرفته و برای یافتن یک نظریة بومی که با ارزشهای دینی و ملی ما هماهنگی داشته باشد باید کوشش دیگری انجام گیرد.
مجموعه دستورهای دین اسلام در مورد عفاف که با روشی فقهی مورد بازشناسی قرار گرفته، نظام رابطة عفیفانه را در زندگی انسان بهوجود میآورد که میتوان با تقسیمبندی ارتباطات به ارتباطات کلامی و غیر کلامی به وجوه مختلف عفاف با شیوة مقولهبندی اشاره کرد (همان: 130 ـ 52): ارتباطات کلامی: عفاف در سخن و کلام، عدم شوخی و صحبتهای بیجا بین نامحرمان؛ ارتباطات غیرکلامی: حجاب زن، پوشش مناسب مرد، غیرت مرد، کنترل نگاه در برخورد با نامحرم (ارتباط رودررو، عکس و فیلم)، کنترل فکر و عدم خودارضائی، کنترل رفتار در عدم ارسال پیام شهوتانگیز در ارتباط با محارم و همجنسان، عدم نازکی صدای زن در ارتباط با نامحرم، راه رفتن زن همراه با وقار و طمأنینه، عدم نمایش زینت زنانه و تبرج در جامعه، عدم انس و صمیمیت بین نامحرمان، عدم تقلید از الگوهای رفتاری جنس مخالف، عدم استفاده از عطر شهوتانگیز در برخورد با نامحرم، عدم شنیدن موسیقیهای شهوتانگیز، کسب اجازه در ورود به خلوت دیگری (استیذان)، اجتناب از خلوت با نامحرم، عدم اختلاط نامحرمان در مکانهای عمومی، عدم تماس جسمی نامحرمان، رقص همسر برای همسر، ازدواج دائم و ازدواج موقت."