چکیده:
نویسنده مقاله برآن است که در بین مکاتب متعدد آکادمیک و غیرآکادمیک جامعه شناسی و فرهنگ شناسی، مطالعات انتقادی زندگی روزمره بیش از انواع دیگر آن و مستدل تر و خوشبینانه تر از تحله های رایجی نظیر پست مدرنیسم قادر به شناخت و بر ملاکردن وجوه مثبت و منفی فرهنگ یک ملت است. از جمله دلایل این ادعا اتکا این نوع دانش بر رفتار عقلانی و اخلاقی است که هر دو را یکی می داند و برای ترویج رفتارهای اخلاقی و عقلانی به میان رشته ای شدن علوم انسانی اجتماعی باور دارد. از جمله این علوم که مکمل جامعه شناسی می شوند تا فهم روابط اجتماعی و به تبع آن ایجاد تغییرات مثبت فرهنگی ممکن شود، هنر است. مطالعات انتقادی به کمک عرصه های هنری می تواند وجوه مثبت و منفی فرهنگی را بشناسد و از این راه امکان ایجاد تغییرات مثبت را فراهم سازد. نمونه هنری برگزیده این مقاله، فیلم «کاغذ بی خط» از سینمای ایران است. از ویژگی های مطالعات انتقادی زندگی روزمره ایمان آن به پای گذاشتن در عرصه عمومی گفتگو و استدلال است؛ چون بر آن است که حقیقت و اخلاق اموری آشکار و عیان نیستند، بلکه باید با مناقشه و بحث برملا شوند. این مقاله تلاشی است برای گشودن باب بحث در مورد اخلاق در فرهنگ ایرانی
خلاصه ماشینی:
"4)در نتیجه اگر دانشمندان انتقادی زندگی روزمره ادعا میکنند که قادرند نقشی در ایجادتغییرات و بهبود روابط اجتماعی و انسانیتر و اخلاقیتر و عقلانیتر کردن آن ایفا کنند،سبباین است که دارای تخصصی هستند که با کمک تخصصهای دیگری از جمله هنر و فلسفه(عمل کردن به شعار میان رشتهای بودن فهم اجتماعی)،میتوانند بخش ناخودآگاه رفتارهایاجتماعی غیراخلاقی را عیان و آشکار کنند.
هرچند،گاه اتفاق میافتد که متفکرانی مثل هانری لفور،بنیانگذار نظریه انتقادی زندگیروزمره نسبت به ایجاد تغییرات مثبت در جوامع مدرن خوشبینی کمتری مییابد،یعنیهنگامی که وضعیت جوامع سرمایهسالار مصرفی را چنان سرکوبگر میبینند که نسبت به ایجادتغییرات مثبت در آن نومید میشود و نام چنین جامعهای را«جامعۀ تروریست»میگذارد،ولیهمواره به سبب اعتقاد به وجود توانهای عقلانی و اخلاقی بشر مجددا تفکر خوشبینانه ویوتوپیایی خود را به دست میآورند و آن را به دیگران نیز متذکر میشوند.
مردمانی که در زندگی روزمره میزیند،از فکر کردن به تجربۀ خود و از بهحساب آوردن آن امتناع میکنند؛آنان مجبور نیستند دست به این کار بزنند،کسی آنان رامجبور نمیکند،آنان خود،خود را مجبور میکنند-ویژگی نوعی جامعۀ تروریست نیز همیناست و جز این نیست»(لفور 1971:187).
نماهای بسیاری در فیلم از جمله محل زندگی،دکوراسیون داخلی خانه،نوع پوشاک و خوردوخوراک،علاقهمندی به مسائل سیاسی وکلاسهای مد روزی مثل«انرژی مثبت»،علاوهبر نمایش رفاه مالی نسبی معنایی ازروشنفکری و تجدد سیاسی بودن را در این خانواده نشان میدهد که خود الگویی است ازسبک زندگی و طرز فکر و خواستههای برخی خانوادههای ایرانی.
egdeltuoR:nodnoL,efil yadyrevE)a4891(sengA,relleH* ytinredoM fo tcejorp dehsinifnU eht dna samrebaH)0002(alyeS,bibahneB* ,egdirbmaC,ytinredoM fo esruocsid lacihposolihp eht no syasse lacitirC .
egdeltuoR:nodnoL efil yadyrevE fo seuqitirC)0002(leahciM,renidraG* :egdirbmaC,noitcA evitacinummoC fo yroehT ehT)9891(negruJ samrebaH* ."