چکیده:
مقدمه : مفهوم مدرن عدالت توزیعی بر توزیع عادلانه منابع و منافع جامعه بین اقشار مختلف تاکید دارد. از طرف دیگر سلامت به عنوان یکی دیگر از مقوله های رفاه اجتماعی تحت تاثیر وضعیت شاخص های عدالت توزیعی قرار می گیرد. در این پژوهش رابطه بین شاخص های عدالت توزیعی و سلامت طی سال های 1385ـ1363 مورد بررسی قرار گرفته است. روش : این مطالعه از نوع تحلیل همبستگی اکولوژیکی می باشد. برای اندازه گیری عدالت توزیعی به عنوان متغیر مستقل از شاخص های نابرابری درآمدی، فقر و مخارج دولت در سلامت استفاده شده است و برای بررسی سلامت از شاخص های امید به زندگی و مرگ و میر کودکان زیر 5 سال استفاده شده است. برای اجرای پژوهش ابتدا دادهای مورد نیاز مطالعه را ازمرکز آمار تهیه کرده و سپس با استفاده از نرم افزار stata و excel شاخص های مورد نظر استخراج شدند. و درنهایت روابط بین شاخص ها توسط نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها : به طور کلی طی سال های مورد بررسی روند شاخص های نابرابری درآمدی و فقر نزولی و روند شاخص های سلامت صعودی می باشد. نتایج رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که فقر نسبت به نابرابری درآمدی قدرت تبیین کنندگی بیش تری دارد و انجام رگرسیون سه متغیره مشخص شد مخارج دولت در سلامت بیش ترین قدرت تبیین کنندگی شاخص های سلامت را دارد. نتایج : به نظر می رسد توجه دولت به سرمایه گذاری در بخش سلامت جهت نیل به اهداف عدالت توزیعی و ارتقاء شاخص های سلامت مطلوب می باشد.
خلاصه ماشینی:
"باباخانی در مطالعۀ خود تحت عنوان بررسی رابطۀ بین شاخصهای توسعۀ اقتصادی وسلامت در ایران به این نتیجه میرسد که درآمد سرانه و نابرابری درآمدی رابطۀ قوی باشاخصهای سلامت دارند،اما قدرت تبیینکنندگی درآمد سرانۀ بیشتر از نابرابری درآمدیمیباشد(باباخانی،1387)دکتر محمودی با بررسی وضعیت توزیع درآمد و رفاه اجتماعی درایران و تغییرات آن در طول برنامۀ توسعه(73-1368)،نشان میدهد که؛شکل توزیعدرآمد در ایران چوله به راست و بین سطوح درآمد مناطق شهری و روستایی فاصلهزیادی وجود دارد.
بهطور کلی با توجه به نتایج تحقیقات صورت گرفت در زمینه رابطۀ بین شاخصهایعدالت توزیعی و سلامت میتوان گفت،بسته به شاخصهای مورد بررسی و نیز شرایطاجتماعی-اقتصادی کشورهای مختلف رابطه بین این متغیرها متفاوت میباشد.
رگرسیون دو متغیره بین شاخصهای عدالت توزیعی و سلامت (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به جدول 4 معادله رگرسیون دو متغیره برای شاخصهای سلامت به صورتزیر میباشد: 1-فقر 14/488-68/958 امید به زندگی 2-فقر 62/111+40/677 میزان مرگومیر کودکان زیر 5 سال براساس معادلات 1 و 2،با در نظر گرفتن سایر عوامل موجود در مدل،افزایش فقرموجب کاهش امید به زندگی و افزایش میزان مرگومیر کودکان زیر 5 سال میشود.
در ارتباط با نتایج تحلیل رگرسیون سه متغیره بین نابرابری درآمدی،فقر و مخارجدولت در سلامت با شاخصهای امید به زندگی و مرگومیر کودکان زیر 5 سال موردمیتوان گفت؛قدرت تبیینکنندگی مخارج دولت در سلامت بیشتر از نابرابری درآمدی وفقر میباشد.
از جمله علل دیگری که میتوان در مورد قدرت تبیینکنندگی نابرابریدرآمدی در مقایسه با فقر و مخارج دولت ارائه داد این است که،با وجود نابرابری خدماتبهداشتی که توسط دولت تأمین میشود و برای همه قابل دسترس میباشد مانع ازتأثیرگذاری بیشتر نابرابری درآمدی بر سلامت میشود."