چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی میزان نابرابری فرصتهای آموزشی دورههای تحصیلی ابتدایی و راهنمائی مدارس دولتی استان ایلام در سال تحصیلی 1389-1388 پرداخته است. هدف تحقیق بررسی میزان دستیابی کودکان و نوجوانان استان ایلام به فرصتهای آموزشی بوده است. در این تحقیق از روش توصیفی (پیمایشی) استفاده شده است. جامعه آماری عبارت است از کلیه دانش آموزان و معلمین دوره ابتدایی و راهنمایی استان در سال تحصیلی 89-88. روش مطالعه کتابخانهای و استخراج اطلاعات بوسیله تهیه و تنظیم جداول آماری و نمودارها و چک لیست بوده و تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس روش آماری توصیفی با محاسبه نسبتها و درصدها و شاخص انتخاب و ضریب جینی و رسم منحنی لورنز بوده است. نتایج تحقیق نشان داده است که: 1-فرصتهای آموزشی بصورت مساوی وبرابر برای دانشآموزان دورههای ابتدائی و راهنمائی تحصیلی وجود ندارد. 2- فرصتهای آموزشی در شهرستانها ومناطق آموزشی برای دختران وپسران یکسان نیست.3- فضاهای آموزشی با توجه به جمعیت دانشآموزان به صورت مساوی وبرابر بین شهرستانها و مناطق آموزشی استان وجود ندارند. 4- شهرستانها ومناطق آموزشی با توجه به جمعیت دانشآموزان زیر پوشش خود، بطور مساوی و برابر از وجود معلمان ودبیران برخوردار نیستند. 5- نرخ گذار تحصیلی دانشآموزان از دوره ابتدائی به دوره راهنمائی واز دوره راهنمائی به دوره متوسطه در شهرستانها ومناطق آموزشی استان یکسان نیست اما تفاوت فاحش نیز ندارد. 6- نرخ ماندگاری دانشآموزان دوره ابتدائی و راهنمائی در شهرستانها ومناطق آموزشی یکسان نیست.
خلاصه ماشینی:
"امکانات آموزشی مانند: مدرسه، فضای فیزیکی مدرسه ومنابع انسانی آموزگاران ودبیران بطور یکسان توزیع نشده است وعلاوه بر آن دسترسی افراد لازم التعلیم به آموزش در دوره های تحصیلی ابتدائی وراهنمائی در مناطق وشهرستانهای استان متفاوت است نابرابری فرصتهای آموزشی در این تحقیق از دو دیدگاه قابل طرح است: الف ) از نظر دسترسی افراد لازم التعلیم (کودکان وارد دوره های ابتدائی وراهنمائی شوند ب ) از نظر منابع انسانی ومالی ومادی که در اختیار شهرستانها ومناطق استان قرار می گیرد آیا بطور عادلانه توزیع گردیده است؟ وآیا این امکانات با توجه به شاخصهای کشور بطور متعادل توزیع شده اند؟ دانستن مسئله وجود نابرابری در دسترسی به فرصتهای آموزش در استان ایلام ضرورت یک پژوهش علمی را ایجاب می نماید واز نتایج مشخص کردن میزان نابرابری ودسترسی به فرصتهای آموزشی دوره ابتدائی وراهنمائی می توان جهت برنامه ریزی منطقه ای وتخصیص بهینه منابع مالی وغیر مالی استفاده نمود .
یافته های تحقیق: سوال اول تحقیق: آیا کودکان و نوجوانان شهرستان ها و مناطق تابعه استان از فرصت های مساوی و برابر برای دسترسی به آموزش و پرورش رسمی برخوردارند ؟ دوره ابتدایی: نتایج بدست آمده نشانگر آن است که دانش آموزان منطقه موسیان به ترتیب 66/1 برابر ملکشاهی 51/1 برابر شهرستان ایوان و47/1 برابر منطقه بدره از فرصت های آموزشی بیشتری برخوردار می باشند .
سوال چهارم تحقیق: آیا شهرستانها ومناطق آموزشی با توجه به جمعیت دانش آموزان زیر پوشش خود بطور مساوی وبرابر از وجود معلمان ودبیران برخوردارند؟ 1-دوره ابتدایی: 1-1-کمترین نسبت معلم به دانش آموز مربوط به شهرستان ایوان (35/9) وبالاترین آن مربوط به شهرستان ایلام 51/22 می باشد."