صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه با تأکید بر قانون جدید مجازات اسلامی مقاله

نویسنده: میر محمد صادقی، حسین ؛ ایزدیار، علی ؛

آموزه های حقوق کیفری بهار و تابستان 1392 - شماره 5 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎36 صفحه - از 3 تا 38 )

کلیدواژه ها: صلاحیت شخصی حقوق جزای بین الملل قلمرو مکانی حقوق جزا صلاحیت کیفری بین المللی تابعیت مجنی علیه صلاحيت كيفري بين‌المللي تابعيت مجني‌عليه حقوق جزاي بين‌الملل International criminal law International criminal principle The territorial realm of criminal law Individual principle Crime victim nationality صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه صلاحیت جرم مجازات کیفری قانون قانون مجازات اسلامی مصوب ایران حقوق

fa en

چکیده:

اصل «صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه» یکی از بحث‌برانگیزترین اصول حاکم بر تعیین صلاحیت کیفری در حقوق جزای بین‌الملل است. این صلاحیت که همواره موافقان و مخالفانی داشته است، برای نخستین بار در حقوق ایران، در مادة 8 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 پذیرفته شد. این امر، بدون تردید یکی از نوآوری‌های قانون مزبور به حساب می‌آید؛ زیرا سابق بر این، رویکرد حقوق ایران، در بازة نزدیک به یک قرن قانون‌گذاری، نپذیرفتن این نوع صلاحیت جز در مواردی استثنایی بود. در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفهوم و شرایط اعمال این صلاحیت، دلایل موافقان و مخالفان پذیرش آن نقد و بررسی شود. افزون بر این، رویکرد حقوق ایران نسبت به صلاحیت مزبور نیز قبل و بعد از قانون جدید مجازات اسلامی، بررسی شده و در نهایت شرایط و قلمرو اعمال مادة 8 قانون مزبور تبیین شده است.

The passive personality principle is one of the most controversial governing principles to determine criminal principles in the international criminal law. This principle has constantly had supporters and opponents and it has been accepted as a general principle in the article 8 of Islamic new penal code (codified 1390) for the first time in Iran law. It is undoubtedly counted one of the inventions of this new law. Previously the approach of Iran law (near to one century of the legislation) has totally not accepted this principle except in some cases. This note attempts to criticize and examine the reasons of supporters and opponents، mean time; determining the concept and provisions of applying this principle. Moreover، the approach of Iran law has been studied before and after new Islamic penal code and at last determined the provisions and realm of applying of article 8 Passive Personality Principle with a Focus on Islamic New Penal Code of Iran  Hossein Mir Muhammad Sadeghi (Professor at Shahid Beheshti University)  Ali Izadyar (An M.A student of Criminal Law and Criminology) The passive personality principle is one of the most controversial governing principles to determine criminal principles in the international criminal law. This principle has constantly had supporters and opponents and it has been accepted as a general principle in the article 8 of Islamic new penal code (codified 1390) for the first time in Iran law. It is undoubtedly counted one of the inventions of this new law. Previously the approach of Iran law (near to one century of the legislation) has totally not accepted this principle except in some cases. This note attempts to criticize and examine the reasons of supporters and opponents، mean time; determining the concept and provisions of applying this principle. Moreover، the approach of Iran law has been studied before and after new Islamic penal code and at last determined the provisions and realm of applying of article 8.

خلاصه ماشینی:

"محل وقوع جرم: نظر به اینکه صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه نوعی صلاحیت فراسرزمینی است، پر واضح است که محل وقوع جرم نیز باید خارج از قلمرو حاکمیت جمهوری اسلامی ایران باشد تا زمینة اعمال این صلاحیت فراهم شود؛ زیرا اگر جرم مزبور در داخل قلمرو حاکمیتی ایران ارتکاب یافته باشد، دیگر مشمول صلاحیت سرزمینی (مادة 3) خواهد شد. شود» این طور برمی‌آید که منظور قانون‌گذار، «زمان وقوع جرم» بوده است، یعنی در آن زمان است که مجنی‌علیه باید تابعیتی ایرانی داشته باشد و کسب این تابعیت بعد از وقوع جرم نمی‌تواند مجوزی برای اعمال صلاحیت محاکم ایران باشد؛ چه در غیر این صورت همواره این احتمال می‌رود که چنانچه فردی در خارج از قلمرو دولت متبوع خود قربانی جرمی قرار بگیرد و دولت متبوع وی این نوع صلاحیت را نپذیرفته باشد، او تابعیت دولتی را کسب خواهد کرد که صلاحیت مزبور را پذیرفته است. این انتقاد با در نظر گرفتن مجازات جرایم تعزیری درجة 7 و به ویژه 8 3 ملموس‌تر خواهد شد؛ زیرا همان طور که در مقام بررسی دلایل مخالفان نیز بیان شد یکی از دلایل آن‌ها «افزایش پرونده‌ها در محاکم داخلی» بود و در همان جا پیشنهاد شد که برای جلوگیری از بروز چنین پیامدهایی بهتر است که دولت‌ها اعمال این صلاحیت را مشروط به ارتکاب «جرایم مهم» علیه اتباع خویش نمایند."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود