چکیده:
استعاره یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در زبان شناسی شناختی است. هدف از مقاله حاضر بررسی وجود و کیفیت استعاره ی مفهومی «گذر زمان به مثابه حرکت در مکان» در قصه های کودک در گروه های سنی الف، ب و ج، در چارچوب معناشناسی شناختی بر اساس نظریه معاصر استعاره ی لیکاف است.
روش انجام این مقاله به صورت توصیفی– تحلیلی بوده است. در این مقاله داده ها به روش کتابخانه ای و از 60 کتاب کودک گرفته شده است.
به طور کلی می توان از این مقاله چنین نتیجه گیری کرد که: الف) به نظر می رسد، کودک فارسی زبان، در گروه های سنی مورد بررسی، مفهوم زمان را به واسطه ی حرکت در مکان درک می کند و این نه تنها از طریق حرکت خطی، در راستای افقی و عمودی امکان پذیر است بلکه جهت حرکت از لحاظ کیفی می تواند متفاوت باشد؛ بدین معنی که حرکت می تواند به صورت حجمی، فضا یا ظرفی را پر کند، سطحی را بپوشاند یا به صورت تغییر حالت و وضعیت خود را نشان دهد. ب) کودک فارسی زبان، در گروه های سنی مورد بررسی، نه تنها مفهوم زمان را به واسطه ی حرکت در مکان درک می کند بلکه عملکرد الگوی نگاشت « زمان چیز است»، «آن چیز در حرکت است» در استعاره زمان، با فرافکنی هستی شناسانه به ماه و خورشید و اشیاء پیرامون کودک وابسته است و بر درک مفهوم زمان تاثیر مستقیم دارد.
Metaphor is one of the most important issues in Cognitive Linguistics. This paper tests the contemporary theory of metaphor، particularly، the conceptual metaphor of “Time as Space Metaphor” in children fiction books. The research method is descriptive-analytic and data gathering has been library based. Sixty children story books have been chosen by the researchers from three different age groups: 5-7 year-olds; 7-9 year-olds; and 9-11year-old children. Then، the sentences which have the conceptual metaphor of “The Time as Space Metaphor” were chosen. This study concludes that: (1) Persian native children learn the concept of time which is spatial not only by the linear movement in the space but also by movement in different dimension; (2) Persian native children learn the concept of time which is spatial by the use of ontological metaphors; and (3) the contemporary theory of metaphor is a useful means of teaching ‘time’ to Persian native children.
خلاصه ماشینی:
بررسی معناشناختی استعارة زمان در داستانهای کودک به زبان فارسی (گروههای سنی «الف»، «ب» و «ج») فرزان سجودی دانشیار گروه ادبیات نمایشی، دانشگاه هنر تهران زهرا قنبری دانشآموختة زبانشناسی همگانی چکیده استعاره یکی از مهمترین موضوعات زبانشناسی شناختی است.
هدف این مقاله بررسی وجود و کیفیت استعارة مفهومی «گذر زمان بهمثابة حرکت در مکان» در قصههای کودک در گروههای سنی «الف»، «ب» و «ج»، در چارچوب معناشناسی شناختی براساس نظریة معاصر استعارة لیکاف است.
بهنظر میرسد کودک فارسیزبان در گروههای سنی مورد بررسی مفهوم زمان را بهواسطة حرکت در مکان درک میکند و این نهتنها از طریق حرکت خطی در راستای افقی و عمودی امکانپذیر است؛ بلکه ازلحاظ کیفی، جهت حرکت میتواند متفاوت باشد.
2. کودک فارسیزبان در گروههای سنی مورد بررسی نهتنها مفهوم زمان را بهواسطة حرکت در مکان درک میکند؛ بلکه عملکرد الگوی نگاشت «زمان چیز است»، «آن چیز در حرکت است» در استعارة زمان، با فرافکنی هستیشناسانه به ماه و خورشید و اشیاء پیرامون کودک وابسته است و بر درک مفهوم زمان تأثیر مستقیم دارد.
همچنین، پژوهش حاضر این موضوع را بررسی میکند که آیا استعارة زمان از دیدگاه لیکاف- که معتقد است مفهوم گذر زمان در انگلیسی با استفاده از الگوی «گذر زمان بهمثابة حرکت است»4 درک میشود- بر بیان استعاره در داستانهای کودک به زبان فارسی نیز منطبق است.
این پژوهش به بررسی وجود و کیفیت استعارة مفهومی «گذر زمان بهمثـابة حرکت است» در قصههای کودک در گروههای سنی «الف»، «ب» و «ج»، در چارچوب معناشناسی شناختی و بهطور مشخص در نظریة لیکاف میپردازد.