خلاصة:
در این پژوهش ، با تکیه بر اثری که رابطة مستقیمی با فرهنگ و جامعة ایرانی دارد، به تحلیل و بررسی ترجمة عناصر فرهنگی از زبان فارسی به زبان فرانسه می پردازیم . مهمـان مامـان اثـر هوشـنگ مـرادی کرمانی است که ماری بل باهیا١ آن را در سـال ٢٠٠٨ بـه فرانـسه ترجمـه کـرد. هـدف نگارنـدگان از برگزیدن این کتاب، نمایش دنیایی از انسانیت ، عشق و دوستی میان انسانها در جامعة ایرانی است کـه نویسنده با سبک خاص و زبان عامیانة خود به خوبی آن را به تصویر کـشیده اسـت . آثـار او کـه بیـشتر درزمینة ادبیات کودک و نوجوان هستند، بسیار مورداستقبال محافل ادبی و مطبوعات در داخل و خارج از ایران قرار گرفته اند وبه زبانهای بسیاری ترجمه شده اند. در این پژوهش ، به بررسی ترجمة عناصـر فرهنگی پرداخته ایم و دو پرسش اساسی را مطرح کردهایم : آیا نشانه های فرهنگی و معنـای غیرصـریح (تلویحی ) آنان ترجمه پذیر هستند؟ چگونه این امر محقق می شود؟ هدف ما بررسی این است کـه آیـا می توان فرهنگ یک جامعه را ترجمه کرد. با این هدف، ازنظریة معنی شناسی زاویة دید بهره بردهایم و براساس این نظریه به بررسی ترجمه پرداخته ایم . این نظریه ، نظریة نوینی است که پیش از این بیشتر در مطالعات زبانشناختی استفاده شده است ؛ اما درزمینة ترجمه شناسی نیز کاربردی است .
ملخص الجهاز:
"Traduction proposée: … à Pari khanom, … à Marzieh khanom,… واژگان خاص برای ترجمه کردن پیش از هر چیز باید متن اصلی را فهمید؛ زیرا، تنها در صورتی مـی تـوان متنی را قابل فهم برگردان کرد که واژگان فرهنگی به خوبی درک شـده باشـند و در غیـر ایـن - صورت می توانند مانع فهم صحیح شوند.
راهکاری که برای این مسئله وجود دارد، حفظ هاله های معنایی واژگان زبان مبدأ در ترجمه اسـت تا زاویة دید نویسنده منتقل شود؛ درنتیجه ، می توان معادلهایی را برگزید که همان هالـه هـای معنـایی را در زبان مقصد داشته باشند؛ اما گاهی حفظ این معنای ضمنی دشوار است که در ایـن مـوارد مـی تـوان آن اسم یا آن واژة زبان مبدأ را بدون تغییر در ترجمه حفظ کرد؛ به این ترتیـب ، متـرجم جنبـة خـارجی - بودن متن را نیز حفظ می کند و از پانویس برای توضیحات لازم استفاده می نماید.
Ya Allah در این مثال، با واژهای کاملا فرهنگی روبه رو هستیم : «یا الله » ترجمه ناپذیر اسـت و متـرجم ناگزیر آن را توضیح داده است : «زنان خود را بپوشانید مردان از راه می رسـند»؛ امـا چـرا آنهـا باید خود را بپوشانند وقتی مردان می آیند؟ توضیح داده شده، معنای ضمنی واژة «یـا الله » را کـه ارتباط تنگاتنگی با دین اسلام و فرهنگ ایرانی دارد، منتقل نمی کند.
کاملا مشخص است که ایرانی ها به خـوبی بـا ایـن لوازم آشنا هستند و از آنها استفاده کردهاند؛ اما درمورد واژة »سفیدآب» که مخاطب فرانسه زبان هیچ معنایی ضمنی از این واژه ندارد، نویسنده معادل نادرستی را جایگزین کرده است کـه بـه - معنای اکسید روی است ."
(
, 
, 
)
